Vikan - 24.06.1982, Blaðsíða 21

L
Tækni
til að bæta útsýni flugmannsins.
j Inn um þetta litla op er
jg hægt að hleypa meira
^ lofti þegar þotan flýgur
hæ9t‘ Eldsneytisgeymar
eru byggðir inn í
m/ ^ vængina (aðal-
Gft 61 w|sv geymarnir eru í
■ fluavélarskrokknum)
Vænghjól til
stuðnings á
jörðu niðri.
Loftnet fyrir að-
vörunarratsjána
sem segir til um
hvenær ratsjár-
geisla er beint að
fiugvélinni.
Aðalratsjárbún
aður Harriers-
ins.
450 ^
lítra
væng-
tankur
Nefhjól
Stélvængir
hreyfast í
einu lagi.
Stýranleg
varnareldflaug
Nef Harriersins með
ratsjánni er hægt að
leggja til hliðar svo þot
an taki minna rúm i
móðurskipinu.
Stýrifletir
Lofthemlar til að
draga úr hraða
vélarinnar.
Aðallendingarhjól
Rörin flytja loft til
stýrilokanna.
Loftstýrikerfið stjórnar Harrier
þegar þotan er kyrr í loftinu. Þeg-
ar hún er ekki á ferð er ekkert
loftstreymi yfir vængina og stélið
þannig að stýrifletir á vængjum
og stélvængur koma ekki að
gagni. Loftkerfið notar háþrýsti-
loft frá hreyfli. Loftið er leitt í rör-
um út í stýriloka. Flugmaðurinn
opnar fyrir bá og lokar með rofum
í klefa sínum og getur þannig
snúið vélinrii að vild sinni.
Háþrýstiloft tekið úr hreyflki
um í stýrikerfið.
Með stönginni er tekið Þegar Harrierinn er kyrr í loftinu getur flugmaður-
inn loft sem er notað til inn séð vindstefnu á þessari fjöður.
að reikna út flughrað- Flugstjórnarklefinn er hafður hátt uppi
Tilkoma Harrier-þotanna gjör-
breytti breska sjóhernum og efldi
hann stórlega. Sérstaklega kemur
sér vel aö þotan hefur þennan ein-
staka eiginleika aö geta tekiö sig á
loft og lent á skipum sem hafa
ekkert nema þyrlupall. Yfirleitt
eru vélarnar þó staðsettar á flug-
vélamóöurskipum en þau geta
orðiö ónothæf og þá kemur sér vel
að hafa í annað hús aö venda. Á
flugvélamóöurskipunum notar
Harrierinn alltaf flugbrautina
Harrierinn alltaf flugbrautina
og breskum flugvélamóður-
skipum hefur nú veriö breytt fyrir
þotuna á þann hátt aö fremsti
hluti brautarinnar beinist upp á
viö og myndar þannig hálfgerðan
stökkpall. Meö því aö nota flug-
braut getur Harrierinn farið mun
hlaönari af skotfærum og elds-
neyti en þegar þotan tekur sig á
loft lóðrétt.
Harrier-flugmaður er í fáu frá-
brugðinn starfsbræðrum sínum á
öörum þotum, búningur hans er
nánast hinn sami, þröngur sam-
festingur sem fellur þétt að hálsi,
úlnliöum og ökklum þannig að
vatn kemst þar ekki inn. Þegar í
ílugmannssætið er komiö setur
hann á sig hjálminn, súrefnis-
grímuna og heyrnartólin og
tjóörar sig niður í öryggissætið
sem í neyðartilvikum þeytist úr
vélinni er þrýst er á tiltekinn
hnapp. Munurinn á Harrier-flug-
manni og öörum orrustuflug-
mönnum kemur ekki í ljós fyrr en
nú. Tækjabúnaöurinn í stjórnklefa
Harrier er ólíkur öllum öörum
vélum og þar af leiöandi er flug-
maöurinn meö gjörólíka þjálfun
aö baki. Miklu skiptir aö flug-
maöurinn þekki út í hörgul alla
kosti vélarinnar umfram vélar
andstæðingsins og geti nýtt þá.
Hann veit aö Harrierinn er alls
ekki aö öllu leyti betri en aðrar
þotur, til dæmis eru flestar þeirra
hraðfleygari. En hvað flug-
eiginleika snertir er Harrierinn í
sérflokki.
Sea Harrier er framleiddur hjá
British Aerospace en hefur Roll-
Royce Pegasus Turbofan hreyfla.
Þaö eru einmitt þeir sem búa yfir
þeim undraveröu eiginleikum aö
geta haldið þotunni kyrri í loftinu
25. tbl. Vikan 21