Vikan - 24.06.1982, Page 22

Flughæð (í
Flughraði. fetum).
Tákn
flug-
vélar
Sjón-
deildar-
Flugstefna
að settu
marki flugmanns.
lóðréttri
flug-
stefnu.
Eins og i mörgum nútíma flugvélum er HUD — (head-up display)
kerfi i flugstjórnarklefum Sea Harrier flugvéla. Mikilvægustu upp-
lýsingar sem flugmaður þarf á að halda á hverju stigi flugsins eru
færðar upp á glerplötu sem er i sjónlinu hans. HUD-kerfi gerir
flugmanninum óþarft að líta niður á stjórntækin við erfiðar að-
stæður (til dæmis þegar fiogið er iágt en á miklum hraða).
Upplýsingarnar í glugganum eru fengnar frá tölvu flugvélarinnar.
Þær koma fyrst fram á skjá sem likist helst litlum sjónvarpsskjá.
Speglar færa myndina upp á glerplötuna. Sjálfvirkur nemi sér um
að við öll birtuskilyrði sé það sem fram kemur á plötunni jafn-
greinilegt.
Almennar upplýsingar á HUD-skjá. Flugvélartáknið fyrir miðju
sýnir stöðu nefs flugvélarinnar miðað við sjóndeildarhringinn.
Þarna er hún í klifri. Flughraðinn er 650 hnútar (1128 km), flughæð
3790 fet (1155). Hraði i lóðréttri stefnu, það er þegar þotan fer
beint upp, kemur fram hægra megin á skjánum. Lóðrétta linan,
sem sker bogann neðst á myndinni, sýnir flugmanninum ná-
kvæmlega hvort hann stefnir að þvi marki sem hann hefur ákveð-
ið. Hér hefur hann ákveðið stefnuna 165°. Árásarhornið sýnir
stöðu vængjanna gagnvart láréttu. HUD-búnaðurinn gefur flug-
manninum möguleika á að kalla fram margs konar upplýsingar
sem varða hin ýmsu stig flugferðarinnar.
Baksýnisspegil!
Handfang til
að skjóta
öryggissætinu
úr flugvélinni.
Mælabúnaður til að
sýna jafnvægi, hæð,
flughraöa, stefnu,
hitastig og fleira.
HUD (head-up
display) — stjórn-
borð.
Stjórnun
vopna.
Talstöðvar-
búnaður —
samband
við aðrar
flugvélar og
skip.
Stjórnun
hreyflaafls og
útblástursopa
7l
Handstjórnun
ratsjár.
Stýrifetill fyrir
loftstýrikerfið.
Viðvörunarljós beggja
vegna í flugmannsklefan-
um. Flugmaðurinn getur
séð ef einhverjir hlutar
vélarinnar eða tækjabún-
aður bilar eða kviknar í.
Ratsjárskjár — hægter að kalla fram
margs konar upplýsingar frá ratsjánni.
Eldsneytismælar
sýna hve mikið er
eftir og hversu
hratt eldsneytið
eyðist. Viðvörunar-
skjár. Flug-
maðurinn sér
þegar fylgst er
með honum í
ratsjá og
hvaðan sá
geisli kemur.
Eldsneytis-
og rafmagns-
stjórnun.
IFF — (Identifica-
tion fried or foe)
sendir (sjálfvirkt)
boð til annarra
flugvéla og skipa
um hvaða flugvél
kemur fram á rat-
sjánni hjá þeim.
Loftsiglinga-
tæki og tölvu-
búnaður.
Fjarskiptabúnaður
og loftsiglinga-
búnaður í orrust-
Aðalstýrisstöng.
22 Vikan 25. tbl.
um.