Vikan - 18.04.2000, Blaðsíða 24

Texti: Guðríður H a r a I d s d ó tt i r
Elísabet ll, Englandsdrottning
Elisabet II Englandsdrotting fæddist Itann 21. april 19261
Lundúnum. Foreldrar hennar voru hertogahjónin af Jórvík,
fllhert prins (síðar Georg Ul) og Elfsabet Bovues-Lyon sem
er enn á lífi og orðin nærrí aldargömul. Elísabet II var tekin
með keísaraskurðí eins og svo margir sömu stéttar. Fimm
vikna gömul var hún skírð í hallarkapellunni í Bucking-
hamhöll og látín heita nöfnum móður sínnar, ömmu og
langömmu eða Elísabet Alexandra María. Hún var briðja til
erfða til að stjórna stærsta ríki veraldar, Breska heims-
veldínu, sem náði allt frá Ástralíu til Norður-Íshafsíns.
Þegar hún var ung að altíri afsalaði páverandí konungur
(Játvarður VIII) sér krúnunni eftir að hafa ríkt í tæpt ár og
faðir hennar tók við. Þann 17. febrúar 1937 fluttí fjölskyld-
an ínn í 600 herbergja Buckingham höll har sem beirra
beið 300 manna bíónustulíð. Frá og með beírri stundu
beindist allt uppeldí Elísabetar og lærdómur að bví að einn
góðan veðurdag tæki hún við krúnunní. Það gerðist fyrr en
margan óraði bví begar hún var aðeíns 25 ára gömul lést
faðír hennar og hún varð drottníng í kjölfarið.
Eink;iril:iri Cliurchills, .lolin Colvillc, var cinn |icirra scm sáu
nni art lnia drottninguna iindir aíi laka vii) kniniinni. Hann
sa”di nni |>aO lcvli: „Eg tnii |iví að (Irotlningin ninni ríkja
nógn lcngi til aó l'agna hállrar aldar alimcli sínu á valdastóli
árió 2002.“ Aóeins vantar nni tvii ár upp á aó þcssi spádóinnr
lians rætist.
Úhlýðnaðist einu sinni á
74 arum
Marga myndi eflaust langa til
að vera í sporum Elísabetar II um
tíma en örugglega ekki alla ævi.
Segja má að drottningin sé hálf-
gerður fangi í gullbúri, bundin af
formum, hefðum og siðareglum.
Elísabet er engin gufa en hefur
aldrei misst virðuleika sinn,
aldrei gert eða sagt nokkuð um-
deilt. Aðrir í fjölskyldunni hafa
séð um það. Hún hefur aldrei
sóst eftir lýðhylli, hún heldur
dulúð sinni og hefur staðið sig
ótrúlega vel í embætti. Hún er
afar skyldurækin og hefur aðeins
einu sinni óhlýðnast á ævinni.
Pað var þegar hún einsetti sér að
giftast Filippusi sínum sem faðir
hennar neitaði í upphafi að sam-
þykkja sem eiginmann hennar.
Elísabet hótaði þá að afsala sér
titlinum krónprinsessa ef hún
fengi ekki manninn sem hún
elskaði. Þetta minnti á þegar föð-
urbróður hennar, Játvarður VIII,
afsalaði sér krúnunni fyrir ástina
sína, hina tvífráskildu og banda-
rísku Wallis Simpson. Elísabet
fékk að giftast Filippusi að lok-
um og virðist hafa verið ham-
ingjusöm með honum í meira en
50 ár. Eitthvað hefur þó verið
slúðrað um framhjáhald hans og
að hann eigi launbarn í Ástralíu.
Hann hefur þótt fremur klaufsk-
ur út á við og barmaði sér einu
sinni mikið í sjónvarpsviðtali. Þar
ræddi hann um hve konungsfjöl-
skyldan væri fátæk. Þau þyrftu
jafnvel að selja eina snekkjuna
sína ef fjárframlög til fjölskyld-
unnar yrðu ekki hækkuð. Al-
menningur hneykslaðist og fjöl-
miðlar kættust. Elísabet og Fil-
ippus eru sögð sofa hvort í sínu
herberginu og Elísabet leyfir eig-
inmanni sínum ekki að koma ná-
lægt þeim opinberu störfum sem
hún þarf að framkvæma. Það er
ólíkt hjónabandi Viktoríu drottn-
ingar og Alberts prins en þau
deildu öllu, sæng sem starfi. Tals-
menn hirðarinnar segja Filippusi
aðeins úthýst úr dyngju drottn-
ingar þegar hann komi svo seint
heim að hann gæti vakið hana.
Blessað barnalán...
Rétt tæpu ári eftir brúðkaup-
ið fæddist fyrsta barn þeirra, Karl
og tveimur árum síðar kom Anna
í heiminn. Andrés fæddist svo tíu
árum seinna og fjórum árum eft-
ir það fæddist Játvarður. Sumir
segja að fæðing þeirra tveggja
síðastnefndu hafi átt að sýna
bresku þjóðinni hve hjónaband
drottningar og Filippusar stæði
föstum fótum. Þrjú elstu börnin
hafa öll skilið við maka sína en
það yngsta, Játvarður, gifti sig
fyrir tæpu ári og virðist ekki í
skilnaðarhugleiðingum enn sem
komið er. Skilnaðirnir hafa á viss-
an hátt fært konungsfjölskylduna
nær fólkinu, hún þykir orðið
mannlegri og meðlimir hennar af
holdi og blóði. ímynd hinnar
hamingjusömu konungsfjöl-
skyldu brotnaði í fyrsta skipti
með skilnaði Margrétar
prinsessu, systur Elísabetar, og
Snowdons lávarðar. Síðan skildi
Anna prinsessa við mann sinn, þá
Karl við Díönu og síðast skildu
Andrés og Sara.
Öll börn drottningar bera tit-
ilinn HRH eða hans/hennar kon-
unglega tign.
Úsvífinn húsgagnasafnari
Amma Elísabetar, María
drottning, var sú eina sem stóð
með Elísabetu í stríðinu um að fá
að giftast Filippusi.
Segja má að það sé Maríu að
þakka hve Buckingham höll er
falleg. María breytti henni allri
og bjó hana vel húsgögnum því
hún var mikill húsgagnasafnari.
Til er saga af henni þar sem hún
var í teboði hjá einhverjum hefð-
ardúllum og hreifst mjög af
nokkrum stólum í stássstofunni.
Hún sagði húsmóðurinni frá því
hve hrifin hún væri og hve þess-
24 Vikan