Vikan - 12.12.2000, Síða 54

texti: Gunnhildur Lily Magnúsdóttir
Heimilið
Rafmagn er einn stór-
virkasti brennuvargur
nútímans. Á ári hverju
verða margir eldsvoð-
ar sem eiga upptök
sín í rafbúnaði.
Stundum kviknar í
vegna bilunar en al-
gengara er að gáleysi
okkar sjálfra í um-
gengni við rafmagn
valdi slysum eða
íkveikju.
Jólin eru hátíð Ijóss-
ins og þá er kveikt á
fleiri Ijósum og lengur
en aðra daga ársins.
Hluti af undirbúningi
jólanna á að vera að
ganga úr skugga um
að þau Ijós sem nota
á séu í góðu lagi.
Óvandaður, skemmd-
ur og rangt notaður
Ijósabúnaður getur
valdið bruna og slys-
um.
UPPLiÓMAÐ JÓLATRÉ
Þrátt fyrir að uppljómað jóla-
tré sé sannkallað stofustáss um
jólin er mikilvægt að láta aldrei
loga á Ijósunum á jólatrénu yfir
nótt eða þegar enginn er heima.
Seríur á jólatrjám og í glugg-
um eiga heldur ekki að loga
nema einhversé heima eða vak-
andi. í dag eru jólaserfur mun
ódýrari en þær voru fyr-
ir nokkrum árum
og því engin
ástæða til
geyma
gamlarog
úr sér
gengnar
seríur
sem
geta ver-
ið hættu-
legar.
Hendum
þvígömluser-
íunum ef þær
virka ekki sem skyldi
og notum alltaf Ijósa-
perur af réttri gerð,
stærð og styrkleika.
Aldrei má setja sterk-
ari peru í Ijós en það er
gert fyrir. Röng gerð,
stærð eða styrkur geta
valdið ofhitun sem leið-
ir til íkveikju.
Ti I þess að fá örugglega rétta
Ijósaperu í stað bilaðrar peru í
jólaljósi er best að taka Ijósa-
búnaðinn með sér þegar ný er
keypt. Sölumenn eiga að vita
hvaða perur henta best.
Vegna hitans sem stafar frá
Ijósaperum er mikilvægt að
alltaf sé nægileg fjarlægð frá
Ijósi að brennanlegu efni. Raf-
Ijós geta t.d. kveikt í glugga-
tjöldum engu síðuren kertaljós.
Sýnum sérstaka varúð gagn-
vart jólastjörnum og öðru papp-
írsskrauti sem sett er utan um
Ijósaperur. Ef Ijósapera liggur
við brennanlegt efni, eins og
pappír, er stórhætta á íkveikju.
GÆDi OG ÖRYGGI
FARA SAMAN
Þegar far-
ið er yfir
jólaljós-
in er
áríð-
andi
að
skipta
tafar-
laust
um
brotnar
klær og
brotin peru-
stæði. Göngum
einnig úr skugga
um að allar raf-
magnsleiðslur séu
heilar, að einangrun
séallsstaðarílagiog
að ekki sjái í bera
víra.
Ekki er til neitt eitt
ráðtil að ganga úrskugga
um hvort jólaljós séu af
vandaðri gerð. Vert er þó að hafa
í huga að sérlega ódýr jólaljós
eru yfirleitt ekki eins vönduð
og dýrari Ijós. Gæði og öryggi
fara saman í þessu sem og
mörgu öðru.
Jólaljós utandyra eiga að vera
sérstaklega gerðtil slíkrar notk-
unar. Á öllum jólaljósum eða
umbúðum þeirra, sem seld eru
hér á landi sem inniljós, á að
standa á íslensku að þau séu
eingöngu til notkunar innan-
húss. Að nota inniljós utandyra
geturverið lífshættulegt.
ÚtiIjósaseríur sem ekki eru
tengdar við spennubreyti (12V-
24V) eiga að vera vatnsvarðar.
Brýnt er að perur útiljósa vísi
ávallt niður svo að ekki sé hætta
á að vatn safnist í perustæðin.
Einnig er mikilvægt að festa úti-
Ijós vandlega þannig að perur
geti ekki slegist við og brotn-
að.
LIFANDILJÓS UM JÚLIN
Þrátt fyrir að jólaseríurnar og
annað nútíma jólaskraut gleðji
augað geta fáir hugsað sér jól-
in án logandi kerta sem setja
hátíðlegan blæ á heimilið. En
logandi kerti geta verið vara-
söm. Áætlað er að árlega nemi
brunatjón af völdum kertaljóss
hérlendis um 20-40 milljónum
króna. Hér er um miklar fjár-
hæðir að ræða auk persónulegs
eignamissis sem ekki verður
metinn til fjár. Tjón þessi verða
oftast í jólamánuðinum þegar
fjölskyldur og vinir hittast til að
eiga góðar stundir saman. Slík-
ar stundir geta á augabragði
breyst í harmleik ef ekki er var-
lega farið nálægt logandi kert-
um.
ALLS KYNS KERTI
Vermikerti eða öðru nafni
sprittkerti eru um margt frá-
brugðin venjulegum kertum og
þurfa sérstakrar aðgæslu við.
54
Vikan