Menntamál - 01.03.1944, Page 28

74
MENNTAMÁL
eðlilegt, að þeir séu oft misskildir, og sú vill líka verða
raunin á. Látæði þeirra og bendingar koma þeirri skoðun
inn hjá þeim, sem lítið þekkja til, að þeir séu annaðhvort
fávitar eða brjálaðir, og skringilegar grettur þeirra og
hreyfingar vekja oft hlátur hjá þeim, sem enga hugmynd
hafa um, að hverju þeir eru að hlæja. Blindra manna
fálm þykir nú ekki lengur hlægilegt, en auðsjáanlega hef-
ur það ekki verið svo, þegar Shakespeare skrifaði „Kaup-
manninn frá Feneyjum“ fyrir þremur öldum. En sem
betur fer eru nú þeir tímar liðnir, þegar svo augljósar
þjáningar vöktu hlátur. Heyrnarleysinginn berst alltaf
harðri baráttu, a. m. k. framan af æfinni, til að njóta
eðlilegrar sambúðar við meðbræður sína og skipa sitt eðli-
lega sæti meðal þeirra, en eftir því sem árangurslausar
tilraunir í þá átt verða fleiri, einangrast hann meira frá
öðru fólki og verður tortryggnari og einrænni, og oft
fer að lokum svo, að hann þýðist fáar manneskjur eða
engar og treystir fáum eða engum fullkomlega.
Eins og ég drap á hér að framan, spillist eða tapast
með öllu mál barna og unglinga, ef þeir missa heyrnina.
Mál fullorðinna spillist í flestum tilfellum meira eða
minna, tapist heyrnin. Þegar börn á aldrinum 2—-5 ára
missa heyrnina, tapast málið óhjákvæmilega, fái þau ekki
þá kennslu, sem með þarf til að halda málinu við. Eftir
au barnið hefur lært vel að lesa og skrifa, er málinu minni
iiætta búin; talmálið breytist að vísu, en heyrnarlaus börn,
sem orðin eru læs, leita sér oft athvarfs í bóklestri, og
er það ómetanleg hjálp til að halda skilningi á því máli,
sem þau höfðu þegar lært.
Þegar heyrnin er farin, er sjónin það skilningarvit,
sem helzt getur hjálpað heyrnarleysingjanum að skilja
talmál meðbræðra sinna. Heyrnarleysinginn getur náð
furðulegustu leikni í að lesa mál af vörum fólks, stund-
um svo mikilli, að menn verða þess lítið varir, að sá,
sem þeir tala við, sé heyrnarlaus. En áður en því marki