Bjarmi - 01.10.1967, Blaðsíða 26

450 ára sidbóta rafmœli
Siðbót Lúthers
Framhald af bls. 8.
minni“ kenna oss, að megin-
atriði kristindómsins séu þessi:
1. Kjarnaorð Gamla testa-
mentisins, boðorðin tíu, útskýrð
í ljósi Fjallræðunnar. Lúther
er sammála Gyðingum í því, að
„annað hvort er Guð vellingur,
sem vér drukknum í, eða hann
er stórkostleg skuldbinding.“
2. Kjarnaorð Jesú sjálfs:
„Faðir vor“, aðgöngumiði sekra
og fátækra að Guði.
3. Tvær athafnir, tengdar
dauða og upprisu Jesú: Skírnin
og kvöldmáltíðin. Lúther réðst
enn harðar á þann kristindóm,
sem sleit tengsl við guðsþjón-
ustu, boðun orðsins og sakra-
mentin tvö en á páfakirkjuna.
4. Svar kristins safnaðar við
því lifandi orði, sem sífellt
hljómar í fagnaðarerindinu og
sakramentunum: „Ég trúi“. Það
er játning postulanna. Lúther
og vorir tímar
ríghélt við fornkirkjugrundvöll
kristindómsins.
Rétllœling ógnðlegra fyrir
trúna eina.
Það sem er megineinkenni á
túlkun Lúthers á þessum grund-
velli kristins safnaðar á öllum
öldum birtist í kenningunni um
réttlætingu syndarans fyrir
trúna eina. Raunverulega er
Lúther aðeins með eina hugsun:
Guð fyrirgefur syndir. Svo er
það sitt hvað að nota orðin og
skilja hvað fyrirgefning synd-
anna er, þegar í nauðirnar rek-
rekur; hvað það orð segir mér
í vandamálum mínum, afstöðu
minni til sta.rfs míns, með-
bræðra minna og sjálfs mín.
Lúther gat sjálfur sagt: Ég get
aldrei sjálfur lokið við frum-
atriði kristindómsins. Ég held
sjálfur fast um orðið um fyrir-
gefningu syndanna eins og hald-
ið er um sporð á ál.
Hann var hvort tveggja í senn
öruggur og óhagganlegur og
áleit, að kristinn maður, sem
veit ekki hverju hann trúir, sé
kominn langt brott frá sannleik-
anum. Jafnframt er hann leit-
andi og spyrjandi, umfram allt
gagnvart Guði og öllu, sem varð-
ar heim trúarinnar.
• Aðslaða ónýtt.
Vér leitumst allir við að skapa
oss góða aðstöðu, árangur, tákn
stöðu vorrar. Innsti kjarni þess-
arar viðleitni er, að vér leitumst
sífellt við að réttlæta sjálfa oss.
Þegar Lúther segir, að maður-
inn réttlætist fyrir trúna eina,
felst í því, að öll tákn stöðu
vorrar (bæði trúarleg og verald-
leg) eru brotin niður og vér
svipt þeim. Vér eigum að nota
oss hlutina, en ekki byggja á
þeim eða treysta þeim, segir
Lúther aftur og aftur. Gagnvart
Guði (þ. e. a. s. í eina raunveru-
leikanum), stendur maðurinn
sem tómhentur betlari. Allri
hrósun og gorti er lokið. Von
mannsins er fyrir utan sjálfan
hann, í miskunn Guðs. Fagnað-
arerindið vill sannfæra oss um,
að miskunn Guðs er innsti raun-
veruleiki lífsins og uppspretta
allrar lífsdjörfungar og á því að
geta boðið byrginn öllu, sem
skelfir manninn og fyllir lífið
örvæntingu.
Maðurinn tekur afturhvarfi,
snýst, fyrir fagnaðarerindið frá
þessari hörmulegu þörf á að
réttlæta sjálfan sig. Líf manns-
ins eignast nýja þungamiðju.
Hún er ekki framar „ég“, heldur
„þú" og ,,vér“. — Þegar vér
komum til Guðs til að færa hon-
um góðverk vor að gjöf, segir
hann: Ég þarf ekkert á þeim að
halda. Hins vegar stendur ein-
hver rétt hjá þér, sem þarf á
þeim að halda. Það er náungi
þinn. Gefðu honum þau! Krist-
inn maður á að vera „náunga
sínum Kristur". Þetta er óneit-
anlega djörf ræða. Markið er
sett hátt, en það leiðir að
minnsta kosti í ljós, að Lúther
hefur ekki aðhyllzt svonefnda
óvirkni. Trúin verður sífellt að
2« ttJARMI