Heima er bezt - 01.08.1955, Qupperneq 6

230
Heima er bezt
Nr. 8
urofsa og stórsjó, sem þá var í
Reyðarfirði og Vattarnesálum.
Þeir sögðu mér einnig, að konan
mín, Þórunn J. Eiríksdóttir. hefði
ekki haft fótavist. Svo nærri
henni hefði sorfið sorg og hugar-
stríð og dapurlegar framtíðar-
horfur hennar og sonanna fjög-
urra, sem voru ungir og sinn á
hverju ári.
En jafnframt þessu lýstu þeir
hinni miklu gleði, sem gagntók
alla, þegar sást til bátsins. Þá
hefðu konur og karlar hlaupið á
milli bæjanna og kallað til
þeirra, er þau sáu: „Þeir hafa
ekki farizt. Þeir eru að koma.“
Og einn galgopinn sagði, að þess-
ar fréttir hefðu hvað eftir annað
verið endurteknar, eftir að þær
voru öllum kunnar.
Um heimkomuna til eiginkonu
og barna er ekki hægt að skrifa.
Ég kann það ekki. Næmustu til-
finningar liggja svo djúpt, að
lýsingarorðin ná ekki til þeirra.
En það mun ekki hægt að gleyma
því, þegar ástrík eiginkona og
móðir, með augun full af tárum,
leggur höfuð sitt að brjósti
mannsins, sem hún hefur heimt
úr helju.
Aö lokinni sjóferðinni.
Aldrei á langri ævi hefur mér
liðið eins vel og eftir þann
hrakning á sjónum, sem saga
mín fjallar um. Sambúðin á
heimilinu var ennþá kærleiks-
ríkari en áður og viðskiptin og
samskipti við aðra menn utan
heimilis var einnig samúðarmeiri
og innilegri en áður. Það var líka
eini ávöxturinn af sjóferðinni.
En það var svo alvanalegt á ára-
bátaveiðum áður fyrr, að sjóferð-
ir gæfu stundum ekkert í aðra
hönd annað en vosbúð og strangt
erfiði og kipptu sjómenn sér ekki
upp við það. Þá var það undir
hæfileikum mannanna komið,
athygli þeirra og glöggskyggni,
þekkingu þeirra og reynslu, á-
samt því, hve veðurglöggir þeir
voru, hvernig sjóferðir heppnuð-
ust og hvort þær voru farnar.
Það olli miklum vonbrigðum og
sársauka, þegar gufuskipið Hól-
ar vildi ekki veita okkur lið-
veizlu, er við báðum um hana. En
nú gat leikið vafi á því, hvort þeir
hefðu séð okkur. Við vissum, að
fjöldi stéttarbræðra okkar var
um borð í skipinu. Skyldu þeir
hafa veitt okkur eftirtekt? Ég
vildi ganga úr skugga um það,
hvernig þessu var háttað og Jón
Þorsteinsson, sem átti frum-
kvæðið að því bjargráði, sem
tókst svo giftusamlega, tók að sér
sama daginn og við komum heim
úr sjóferðinni að hlaupa inn að
Búðum í Fáskrúðsfirði í veg fyr-
ir strandferðaskipið Hóla, til
þess að fá úr þessu skorið. Skip-
ið hafði tafizt vegna hins mikla
hvassviðris og var nú á leið þang-
að. Vegalengdin frá Vattarnesi
að Búðum var talin samsvara
þriggja klukkustunda göngu. Jón
Þorsteinsson lét sig ekki muna
um að hlaupa þetta og var þó ný-
kominn úr baráttunni um líf og
dauða á sjónum. Við vildum sér-
staklega vita um það, hvort
stéttarbræður okkar, sem með
skipinu voru, hefðu séð okkur. Ef
svo var, bar þeim að fara til skip-
stjórans og heimta af honum, að
hann gerði skyldu sína og bjarg-
aði okkur. þó að ekki sé hægt að
afsaka tómlæti skipstjórans hér
að lútandi, mundi hann telja sér
það til málsbóta, að svo margir
sjómenn voru þarna með og eng-
um þeirra hefði þótt ástæða til að
heimta það, að stéttarbræðrum
þeirra yrði rétt hjálparhönd.
Hann mundi, ef deilt yrði um
þetta í blöðum, halda því fram,
að annaðhvort hefði hann ekki
séð bátinn eða engin ástæða
hefði verið til hjálpar. Þess
vegna vildum við vita, hvort sjó-
mennirnir hefðu séð okkur þarna
í beinni lífshættu — og þó þag-
að.
Þegar Jón Þorsteinsson kom
aftur úr þessari rannsóknarför
sinni, hafði hann þær ömurlegu
fréttir að færa, að sjómennirn-
ir hefðu að vísu séð okkur þarna
berjast við hamfarir náttúruafl-
anna, en ekki dottið í hug að fara
til skipstjórans og biðja hann að
hjálpa okkur. Virtust þeir sjá
eftir þessu og blygðast sín fyrir
það. Að fenngnum þessum upp-
lýsingum sá ég enga ástæðu til
þess að senda blöðunum ádeilu-
grein um skipstjórann varðandi
þetta.
Þá er nú aðeins eftir að geta
þess, hversu djúp áhrif einstök
atvik geta haft á taugar manna,
þegar um mikla lífshættu er að
ræða. Það er eins og taugarnar
taki þá myndir af því, sem fram
fer og framkalli þær síðar, þegar
sízt skyldi ætla. Þessu til sönnun-
ar er eftirfylgjandi smáatvik:
Sumarið eftir að við lentum í
nefndum hrakningum, var ég
staddur á sjó langt út af Reyðar-
firði. Ég var að draga fiskilínu og
var með allan hugann við línu-
dráttinn og fiskana, sem á henni
væru og smám saman komu í ljós
upp úr dimmu djúpinu. Logn var,
sjólaust og heiðríkt veður. Ég leit
þá til landsins, því að fjallasýn-
in þaðan er mjög fögur. Sá ég þá
hið sama og fyrir augun bar, er
,,Hólar“ kræktu fyrir okkur
hjálparþurfa. Ég sá öskurok inni
í Reyðarfirði, sem náði upp í mið
fjöll. Og nú fór sami hrollur um
mig eins og þá. Það var ekki ótti,
hvorki þá né nú. En mismunur-
inn var sá, að allur líkami minn
titraði þarna eitt augnablik, en
ekki þá. Þessi sjónhverfing, sem
kom þarna allt í einu og óvörum,
hvarf brátt og mér tókst að
sannfæra félaga mína um það, að
ekkert gengi að mér. Þetta voru
einu áhrifin, sem ég varð var við
eftir sjóhrakninginn. Hann virð-
ist engin áhrif hafa haft á hug-
rekki mitt og þrek. Ég fann ekki,
að það hefði minnkað.
Dagana eftir heimkomuna úr
sjóferðinni minnisstæðu, var allt
af verið að spyrja mig um hitt og
þetta, sem snerti hana. Áleitn-
astar voru þó spurningarnar um
það, hvað ég héldi, að helzt hefði
stuðlað að því, að okkur tókst að
bjarga lífinu. Því svaraði ég af
einfeldni hjartans og sagði, að
trúin á hjálp drottins hefði
vafalaust verið áhrifaríkust.
Þetta fannst þeim að svara út í
hött. Töldu þeir, að ýmsar til-
viljanir mundu hafa ráðið þar
mestu, t. d. það, að okkur hefði
dottið í hug að setja mann á
land í hauga brimi. Ég kvað Jón
Þorsteinsson hafa átt þá hug-
dettu, og þó væri ekki litið svo á,
að hann væri vitrastur okkar
þriggja, sem á bátnum voru, sem
þó væri ástæða til að ætla, að
verið hefði. En þetta varð til að
bjarga okkur, vegna þess meðal
annars, að við fórum í ráðaleysi
að róa inn með landinu. Það tók
nokkurn tíma, en á meðan lægði
Frh. & bls. 237.