Heima er bezt - 01.04.1956, Side 16

Heimsókn
hfá
anni
Sigurjónssyni
Mörg íslenzk. ljóð, sem ort liafa verið fyrir
síðustu aldamót og lifa á vörum þjóðar
vorrar fram á þennan dag, hafa orðið til
í Danmörku. Hjá sumum höfundunum virðist
skáldandinn fyrst hafa vaknað, meðan þeir dvöldu
ytra, og hjá öðium náð þar fullunr þroska. Það er
ekki hægt að neita því, að þar í útlegðinni 'hafa þeir
Eggert Ólafsson, Bjarni Thorarensen, Jónas Hall-
grímsson, Grimur Thomsen, Benedikt Gröndal,
Jón Thoroddsen, Steingrímur Thorsteinsson,
Hannes Hafstein o. fl., ort mörg af sínum beztu og
vinsælustu kvæðum. En það er sameiginlegt hjá
þessum skáldum, að þau hafa að mestu leyti stund-
að skáldskapinn í hjáverkum sínum. Engum þeim
datt í hug að gera skáldskapinn að æfistarfi sínu
lijá erlendri þjóð, því að þeir ortu allir saman á
móðurmáli sínu. Að vísu mun það hafa átt sér stað,
að sumir þeirra hafi í gáska og gamni notað dönsku
við ljóðagerð. Mér er ekki kunnugt um, að neinir
hafi gert það nema Jónas og Gröndal, en það er
ekki óhugsandi að þeir hafi verið fleiri.
Einn Islendingur, sem mikið hefur ort og allt á
dönsku, er Þórður prestur Thómasson. Ég get hans
hér aðallega vegna þess, að það kom ekki svo sjald-
an fyrir, meðan ég dvaldi í Danmörku, að ég varð
var við það, að landar mínir vildu ekki viðurkenna
hann sem íslending, og líka vegna þess, að í hinni
stórmerku bók „íslenzkir guðfræðingar“, er ritstarf
hans að engu getið.
Þórður Thómasson var sonur Þórðar Tómassonar
héraðslæknis, fæddur á Akureyri 1871, en fluttist
þriggja ára gamall með danskri móður sinni, er þá
var ekkja, til Kaupmannahafnar og ólst þar upp.
Hann varð cand. theol. við Hafnarháskóla 1896
og lauk prófi í trúkennslufræði og prédikuuarfræði
hjá Álaborgarbiskupi 1898, en það ár varð hann
prestur í Horsens og var það þangað til 1925, að
honum var veitt klausturprestsembættið í Vemmel-
tofte á Sjálandi. Er það eitt af minnstu prestsemb-
ættum í Danmörku og sérstaklega ætlað rosknum
prestum, sem hneigðir eru til bókagerðar og skáld-
skapar. En hvort tveggja stundaði séra Þórður eftir
það. Hann varð mjög þekktur maður fyrir skáld-
skap sinn, sem að mestu leyti var andlegs efnis.
Hann þýddi t. d. alla Passíusálma Hallgríms Péturs-
sonar á dönsku, og þykir það verk ágætlega af hendi
leyst. Þrjú Ijóðasöfn dönsk hafa verið prentuð eftir
hann og eitthvað fleira. Hann hafði mikinn áhuga
á íslenzkum ki-rkjumálum og stofnaði félag til að
vinna að nánari kynnum með dönskum og íslenzk-
um safnaðarlýð. Séra Þórður var þekktur og vinsæll
fyrirlestra-maður og talinn mælskur með afbrigð-
um. Hann taldi sig alla æfi íslending. íslenzka
tungu skildi hann á bók, en hann gat ekki talað
liana. Ég sá séra Þórð einu sinni, en því miður tal- '*
aði ég aðeins örfá orð við hann.
Það er vafalaust hægt að telja það meðal stórvið- j
burða á þesari öld, að alíslenzkir menn, sem heimil-
isfastir voru í Danmörku á fyrsta fjórðungi hennar,
gerðu rithöfundarstarf á danska tungu að lífsstarfi
sínu, og sumir þeirra að minnsta kosti hafa hlotið
viðurkenningu dómbærra manna sem rithöfundar
og jafnvel verið ta'ldir jafnokar beztu innlendra rit-
höfunda, og það þótt þeir rituðu á tungu, sem
ekki var móðurmál þeirra.
Elztur þessara íslenzku skálda á danska tungu
var leikritaskáldið Jóhann Sigurjónsson. Hann var
fæddur á Laxamýri í Suður-Þingeyjarsýslu 1880.
Hann byrjaði skólanám í Latínuskólanum í Reykja-
vík, en hvarf frá skólalærdómi, þegar hann hafði
112 Heima er bezt