Heima er bezt - 01.12.1960, Síða 30

— Gerið þér svo vel, hér er Björn.
— Ég þakka yður fyrir, svarar ljúf og kunnugleg
kvenrödd rétt hjá honum.
Hendurnar falla í skyndi frá andliti fangans, og hann
lítur fram að dyrunum. Klefahurðin fellur þegar að
stöfum, og fangavörðurinn er á brott, en fyrir framan
hann stendur kær æskuvinkona að heiman og horfir
blíðlega á hann.
— Eygló! hrekkur niðurbælt af vörum hans. — Þú
komin hingað!
— Já, sæll og blessaður, Bjössi minn! — Hún réttir
honum höndina, og þau heilsast með hlýju, innilegu
handtaki. Síðan færir hann sig til á bekknum og segir
raunalega:
— Ég get varla boðið þér sæti — við hlið mína, hér
á þessum stað.
— Jú, ég get alveg eins setið við hlið þína hér eins
og forðum heima í sveitinni okkar, ég er sama Eygló
og þá.
— Þú varst alltaf eins og góð systir, en þeir björtu
dagar eru nú langt að baki, og nú er ég.... Hann
þagnar í miðri setningu og andvarpar sárt. Frú Eygló
sezt við hlið hans og segir glaðlega:
— Já, þeir dagar eru liðnir, en við eigum þá í endur-
minningunni, og í þeirri von, að við séum sömu vinir
sem í æsku, kom ég hingað til þín nú.
— Svo þú hefur verið búin að frétta, hvar ég væri
niðurkominn?
— Ég frétti það fyrst í dag, annars hefði ég verið
búin að koma hingað til þín fyrr.
— Aiikið ertu góð, Eygló, þú hefur nú reyndar alltaf
verið það.
Hún brosir. — Við höfum þá víst frá því fyrsta haft
svipað álit hvort á öðru, þú hefur ætíð verið góður
drengur í mínum augum.
— Ég góður! Nei, mig telur enginn góðan. Það er
heldur ekki hægt, ég sem er orðinn afbrotamaður.
— Það getur alla hent að villast af réttri leið. En
sem betur fer, má finna hana aftur og byrja nýtt líf.
— Ég hef glatað möguleikanum til þess, mér finnst
ég ekki geti látið nokkurn mann sjá mig framar, og ég
væri bezt kominn að vera hér kyrr.
— Nei, svona svartsýnn máttu ekki vera, Bjössi.
Hugsaðu um blessaða gömlu foreldrana þína, hve þau
hljóta að verða glöð, þegar drengurinn þeirra er frjáls
að nýju.
— Ég hlýt að hafa glatað allri þeirra foreldraást til
mín með framkomu minni, og ég get aldrei komið til
þeirra framar. Ekki að fyrra bragði. Mér finnst ég
vera svo sekur gagnvart þeim.
— En foreldraástin er kærleikur, og hann fyrirgefur
allt. Hvenær ertu laus héðan?
— Á morgun, hefur mér verið sagt.
— Og hvert hefur þú þá hugsað þér að fara?
— Það veit ég sannarlega ekki, Eygló mín, hvert ég
á að fara, ég á hvergi hæli.
Framhald.
Um Fljótshlíð og Fljótshlíðinga
Framhald af bls. 463 ---------------------------------
inga. Flóðið brauzt fram undan skriðjökli, sem fellur
norður úr Eyjafjallajökli innundir Þórsmörk. Það stóð
aðeins yfir í þrjár klukkustundir, en varð ægilegt á
meðan. Flæddi það yfir allt láglendi hlíða á milli Fljóts-
hlíðar- og Eyjafjallajökulsmegin, þannig að hvergi örl-
aði á sandeyri eða steini. Markarfljótsaurar urðu að
hafsjó.
Það varð Fljótshlíðingum til láns að sézt hafði frá
bæjum þegar flóðið brauzt undan jöklinum. Fyrir
bragðið vannst tími til að reka búsmala af láglendinu
og upp í brekkur. Varð tjón því minna en ætla hefði
mátt.
Mjög brotnaði framan af skriðjöklinum við flóð
þetta, bárust heljarstórir jakar fram á sandinn og tók
þá tvö ár að bráðna til fulls. Samtímis myndaðist stór
slakki í jökulinn og sá fyrir honum í marga áratugi á
eftir. Um þetta segir í samtímakvæði:
„Verður í sumar frónið fegra,
þá fjölga grænu blómsturin
en þó er efnið óttalegra
með Eyjafjallajökulinn:
Hundrað faðma í hreina loft
hitagufunni spýtir oft.“
Komið hefur fyrir að Fljótshlíðin hafi orðið fyrir
búsifjum af völdum Heklugosa. Er þess skemmst að
minnast frá gosinu 1947 að þykkt vikurlag féll yfir
alla Inn-Fljótshlíð. Munaði minnstu að bæir legðust í
eyði, og moka varð vikrinum burtu af túnunum með
skóflum svo unnt yrði að nýta þau.
Heklugosi árið 1294 fylgdu jarðskjálftar, sem ollu
miklu tjóni í Fljótshlíð. Þá er sagt að þar hafi jörð
sprungið, mörg hús fallið og menn týnzt. Á öldinni
sem leið komu einnig snarpir jarðskjálftar í Fljótshlíð,
þannig að flestir bæir sveitarinnar féllu. Ekki er getið
að manntjón hafi orðið að undanskildu því að barn
hafi týnzt, er kona ól á bæjarhlaði í háskanum. Bóndi
konunnar var ekki viðstaddur, en vinnukona var hjá
henni og lét hún barnið undir húsvegg þar sem það dó
af bjargarleysi.
Hér hefur verið stiklað á nokkrum brotum úr sögu
Fljótshlíðar á ýmsum tímum, ekki til að gefa heildar-
innsýn í líf og sögu fólksins, sem byggir þessa undur-
fögru sveit, heldur til að varpa fram í dagsljósið örfá-
um dráttum — eins konar sundurlausu brotasilfri úr
margra alda baráttu, þjáningum og gleði íbúanna. Þetta
litla brotasilfur ætti að nægja til að sýna að Fljótshlíðin
er sögurík byggð, ekki aðeins aftur úr söguöld — tíma-
bili Njálu, heldur og um allar aldir fram — allt til dags-
ins í dag.
474 Heima er bezt