Heima er bezt - 01.12.1977, Blaðsíða 7

langað til að segja þér sannleikann, en ég lofaði að
þegja.“
„Þið hafið logið að mér öll þrjú,“ sagði Eiríkur í
örvæntingu, „það er best að ég fari héðan, ég hefði
átt að vera farinn fyrir löngu.“
„Já, það er satt,“ sagði Einar, „mamma þín verður
kannske skárri við mig þegar þú ert farinn.“
„Einar,“ sagði Rannveig með skjálfandi röddu,
„heldurðu að ég verði betri við þig ef þú rekur
drenginn minn í burtu? Nei það verð ég ekki. Ég hef
móðurrétt yfir Fjólu og það gæti skeð að ég færi með
hana. Hvemig heldurðu að þér líkaði það?“
„Þú vildir mig vegna eignanna,“ sagði Einar, „og
ætli þú hugsir þig ekki um áður en þú hleypur héð-
an? Svo er nú hún mamma þín, hún hefur unað sér
vel hér.“
„Verið þið ekki neitt að þvæla, ég bara fer og svo
er ekkert meira með það,“ sagði Eiríkur. „Ég fer
fram í sveit, þar sem ég hef verið á sumrin og fæ að
vera þar um jólin, svo fer ég til Reykjavíkur eftir
áramótin, þá kem ég hingað og tek saman dótið
mitt.“ Og hann gerði það.
En jólin urðu daufleg í kaupmannshúsinu. Eiríkur
fór suður og mamma hans fékk honum séreign sína,
sagði að það væri föðurarfur hans. Hún skrifaði
bróður sínum sem var búsettur í Reykjavík og bað
hann að líta til með honum. Hann ætlaði að fá Einari
gullúrið, en Rannveig bað hann að gera það ekki.
„Hann var góður við þig þegar þú varst lítill og
hann hefur sjálfsagt alltaf viljað vera það, þó það
gengi svona. Svo er fangamarkið þitt rétt á úrinu þó
þú sért Eiríksson en ekki Einarsson.“ Og hann fór
með úrið, en hann kvaddi ekki stjúpa sinn. Eiríkur
skrifaði mömmu sinni stöku sinnum fyrstu árin.
Honum leið vel, hann vann í búð og stundaði söng-
nám og var í Karlakór Reykjavíkur. Hann sendi
mynd, sem stendur í skrautlegum ramma á orgelinu.
Hún sýndi engum hana til að byrja með, nema
ömmu hans. Myndin sýnir hóp af prúðbúnum
mönnum. Og Eiríkur söng einsöng í einu laginu.
„Glampar í fjarska á gullin þil-“
Hún keypti plötuna, það er best að hún spili lagið núna.
Nú er enginn Einar til að hneykslast á garginu. Maðurinn
á götunni stendur nú hjá stóra trénu og hlustar á hina
gamalkunnu tóna, sem berast frá glugganum.
Hún man önnur daufleg jól í kaupmannshúsinu. Fjóla
dóttir hennar var að leika sér á skíðum og fékk svo voða-
lega byltu að hún dó samstundis. Það var daginn fyrir
Þorláksdag. Þá skeði það sem var þó sjaldgæft að Einar
drakk sig fullan. Hann var hófsmaður á vín, þó hann ætti
það jafnan. í ölvímunni barmaði hann sér sáran og sagði
að þetta væri hefnd á sig fyrir það hvemig honum hefði
farist við Eirík. Hann vildi biðja hann að koma heim til
þeirra og Rannveig hringdi til bróður síns í Reykjavík og
fékk þær upplýsingar að hann hefði fyrir stuttu farið til
Kaupmannahafnar.
Fjóla var fjórtán ára þegar hún dó, átti að fermast vorið
eftir. Og nú komu mörg sönglaus ár, hljóð og dapurleg ár.
Einar fór að drekka mikið. Á stuttum tíma hrakaði honum
svo til sálar og líkama að furðulegt var og svo fékk hann
slag og varð ósjálfbjarga aumingi í mörg ár, var nú dáinn
fyrir tveimur árum. Þau seldu verslunina og neðri hæðina
í húsinu og Rannveig fór að selja skólafólki fæði og hús-
næði. Hún fékk kort frá Eiríki, falleg kort, frá Danmörku,
Noregi, Svíþjóð og Finnlandi og seinast frá London.
Síðan voru þrjú ár. Hann skrifaði ekki annað á kortin en
kærar kveðjur og að honum liði vel, það var nóg, hún
saknaði þess þegar kortin hættu að koma. En svo barst
henni flugufregn um að hann væri kominn til Reykjavik-
ur. Hún trúði því og vonaði að hann kæmi norður. Vonaði
eftir bréfi eða kveðju frá honum, vonaði jafnvel að hann
kæmi fyrir jólin, en nú var sú von að deyja. Eiríkur skildi
eftir orgelið og grammófóninn og allar plöturnar þegar
hann fór. Ein var sú plata sem hún hafði aldrei fengið sig
til að spila, það var platan sem hann kom með heim, þegar
ósköpin dundu yfir.
„Ég er ekki sofnuð enn,“ kallar gamla konan innan úr
svefnherberginu. „Viltu ekki spila plötuna um laugar-
dagskvöldið, ég hef stundum heyrt hana í útvarpinu?“ Og
nú glymur í annað sinn frá fóninum:
„það var kátt hérna um laugardagsköldið á Gili---“
Þá er dyrabjöllunni hringt og Rannveig gengur til dyra.
Hún sér ókunnan mann í dyrunum og undrast hvað hann
er seint á ferð. Og þó undrast hún enn meira þegar hann
réttir fram báðar hendur og segir:
„Gott kvöld, mamma, blessuð og sæl.“
Rannveig verður náföl og hörfar afturábak. „Eiríkur,“
stynur hún upp, „getur það verið að þetta sért þú sjálfur."
Gesturinn brosir, tekur af sér húfuna og hneppir frá sér
frakkanum og nú kannast hún við augun hans og hrokkna
hárið, þó það hafi dökknað með árunum.
„Já, ég þekki þig, ó hvað það er gott að þú ert kominn.
Velkominn heim.“ Og þau faðmast og kyssast.
„Elsku mamma, fyrirgefðu mér að ég hef ekkert látið
þig heyra frá mér í þrjú ár,“ segir Eiríkur, „ég skal segja
þér orsakir til þess.“
'i niii.
Vt
Heima er bezt 391