Æskan - 01.04.1966, Blaðsíða 28

ÞÚRUM PÁLSÐÓTTIR:
Fræösluþáttur ura heimilisstðrf.
Fishtár.
Fiskur er mikið notaður til
matar og er bæði holl og ódýr
fæða. Hann er flokkaður eftir
fitumagni í feita og magra
fiska. Feitu fiskarnir hafa fit-
una í fiskvöðvunum en þeir
mögru í lifrinni. Feitur fiskur
er næringarrikari og vitamin-
auðugri en magur fiskur, en
hann er líka yfirleitt dýrari.
Magrir fiskar innihalda nokk-
uð af B-vítamínum. Feitir fisk-
ar innihalda mikið af A og D-
vítamínum og einnig nokkuð af
B-vítaminum.
Til magurra fiska teljast:
Þorskur, ýsa, koli og rauð-
spretta.
Til feitra fiska teljast: Sild,
lúða, steinbitur, rauðmagi, sil-
ungur.
Einkenni á góðum fiski:
Fiskurinn er stinnur og fast-
ur í sér, roðið gljáandi, augun
útstæð og gljáandi, tálknin
rauð.
Sé fiskurinn skemmdur,
finnst það strax á lyktinni,
roðið er gljálaust, fiskurinn
linur og tálknin bleik.
Að hreinsa fisk:
Afhausið fiskinn, skerið sund-
magann úr dálkinum, og takið
svörtu himnurnar úr þunnild-
unum. Þvoið síðan fiskinn að
utan og allt hlóðið úr dálkinum.
Að flaka fisk, þorsk og ýsu:
Verkið fiskinn eins og að of-
an segir. Nægilegt er að þvo
roðið lauslega. Flakið síðan
fiskinn þannig, að skorið er
bakmegin frá inn með hryggn-
um. Flökin eiga að vera heilleg
og sem minnst af fiski má vera
eftir á dálkinum. Skerið síðan
flakið úr roðinu. Byrjið við
sporðinn og rennið hnífnum
eftir roðinu innanverðu.
Að sjóða fisk:
Hitið vatnið og saltið. Skerið
fiskinn í þunnar sneiðar (3 cm).
Þvoið hann ekki eftir það.
Leggið sneiðarnar ofan i sjóð-
andi vatn og látið suðuna koma
vel upp. Veiðið froðuna vel of-
an af. Slökkvið á hellunni og
látið fiskinn liggja í sjóðandi
soðinu i 7 mínútur, áður en
hann er færður upp. Margir
klippa uggana af fiskinum, áð-
ur en hann er soðinn.
Hrogn og lifur eru mjög auð-
ug af vítamínum og þvi mjög
hollur matur.
Hægt er að geyma fisk á
margan hátt: Frystan, saltaðan,
reyktan, þurrkaðan (liarðfisk-
ur) og soðinn niður.
Fisk má matreiða á ýmsa
vegu, svo að við verðum ekki
leið á honum. Hér koma fjórir
fiskréttir, sem allir eru fljót-
legir.
SOÐINN FISKUR.
1-1% kg fiskur,
1 lítri vatn,
2-3 msk. salt,
% msk. edik (því má
sleppa ef fiskurinn
er góður).
Fiskurinn er hreinsaður og
skorinn í stykki og settur i
sjóðandi saltvatn. Fiskurinn
siðan soðinn við hægan hita i
7 min. Munið að fiskstykkin
eiga ekki að vera þykkari en
3 cm og að fiskurinn má ekki
sjóða of lengi.
FISKUR Á FATI.
1-1% kg ýsa,
l%-2 tsk. salt,
% tsk. pipar,
4 msk. brauðmylsna,
4 msk. smjörlíki,
1 dl mjólk.
Fiskurinn er þveginn, hreins-
aður, flakaður og roðflettur.
Eldfast mót er smurt með
smjörlíki og stráð brauðmylsnu.
Fiskurinn skorinn í stykki og
þeim raðað í mótið. Mjólkinni
hellt yfir. Salti, pipar og brauð-
mylsnu blandað saman og stráð
yfir. Smjörlíkið sett í smábitum
ofan á. Mótið látið inn í heitan
ofn og bakað 20—30 mín. i
miðjum ofni eða neðstu brún.
FISKUR f EIGIN SOÐI.
%-% kg fiskflök (roðlaus),
%-% tsk. salt.
Panna eða grunnur pottur er
smurður með smjörlíki. Fisk-
stykkjunum er raðað á pönn-
una, salti stráð yfir. Pönnunni
lokað með þéttu loki eða málm-
pappír. Sett á minnsta straum
og látið vera 20—30 mín. Borið
fram á pönnunni eða pottinum
með soðnum kartöflum og liráu
grænmetissalati eða soðnu
grænmeti.
FISKFLÖK MEÐ EPLUM
OG KARRÝ.
%-% kg fiskflök,
% tsk. karrý,
1-2 epli,
%-% tsk. sall,
1-2 msk. smjörliki.
Smjörliki, karrý og niðurrifh1
epli er aðeins látið hitna a
pönnunni. Fiskstykkjunum cr
raðað ofan á, salti stráð yfir og
lokað þétt með loki. Soðið 20—
30 mín. Borið fram með soðn-
um kartöflum og liráu salati.
ICartöiltir.
Bursta skal alla mold vand"
lega af úr köldu, rennandi vatm-
Séu kartöflur soðnar t. d. mc®
kjöti og öðru grænmeti, crU
þær flysjaðar hráar.
Flysjað grænmeti, sem gey®a
þarf um stund ósoðið, er lagt 1
kalt vatn eða hvolft yfir Þa®
skál.
Við suðuna tapa kartöflurnai
allverulegu af C-vítamíni, eink'
um ef þær eru soðnar án hýðlS
og soðnar of lengi. Sjóða skal
hæfilega mikið af kartöfluin 1
hverja máltíð, en ekki til dags-
ins eða jafnvel fleiri daga’
Kartöflur tapa mestum Mu ,
C-vitamins, þó þær séu ekki
geymdar nema nokkrar klukku-
stundir eftir suðu, einkum c
þær hafa verið flysjaðar. Kai'
töflur eru Ijúffengastar na'
soðnar. Kartöflur eru hollur og
ódýr matur, sem ætti að vcra a
borðum tvisvar á dag og ckM
sem bragðbætir heldur sc®
verulegur hluti máltíðarinnar-
176