Æskan - 01.02.1983, Qupperneq 6

s? flSTRID UNDGR6N: OfuMítÍð U(TI SQfTl©lágÚSt
Nú ætla ég að segja ykkur svolítið frá litlum dreng í
Smálöndum, sem hét Samúel Ágúst. Er hægt að skíra
lítinn dreng Samúel Ágúst? Það fannst foreldrum hans að
minnsta kosti. En þetta gerðist fyrir löngu, áður en menn
byrjuðu að skíra litla drengi Jón, Kristin eða Stefán. En
þessi drengur hét Samúel Ágúst. Daginn, sem Samúel
Ágúst var skírður, var svo mikill snjór í Smálöndum, að
vegirnir sáust ekki. Menn urðu að aka eftir ágiskun, þar
sem menn álítu að vegurinn væri. Foreldrar drengsins
þóttu hafa ráðist í stórræði, að aka til kirkjunnar
þessa iöngu leið með skælandi strák í sleðanum. Kannski
var það þess vegna, að þau gáfu honum svo hressilegt
nafn.
En þegar Samúel Ágúst varð stærri, og bræður hans
kölluðu til hans hljómaði það eins og Samelágúst. Hann
átti fjóra bræður. Þið hefðuð átt að sjá húsið, sem þau
bjuggu í. Eitt herbergi og eldhús var þar. Þegar allir dreng-
irnir voru inni í einu var fjör i stofunni. Þar var einn opinn
arinn. Þar sátu allir drengirnir og ornuðu sér á vetrarkvöld-
um. En það var ekkert spjald í arnum, svo að hægt væri að
loka honum, svo að hitinn færi ekki út, þegar útbrunnið var
í honum. Það var aðeins stórt op upp í reykháfinn. Þar uppi
var tunglið. Var ekki skrítið, að hann skyldi fyrst sjá tunglið
upp um reykháfinn? Það var kalt í stofunni á vetrarnóttum.
Á hverju kvöldi yljaði faðir drengjanna skinnfeldi framan
við eldinn og sveipaði um sína fimm stráka, þegar þeir fóru
að sofa. Það var hlýtt og gott. En hugsið ykkur að skríða
innan úr skinnfeldunum á morgnana, þegar það var svo
kalt, að vatnið fraus á vatnstunnunni í eldhúsinu. Pabbi
Samelágústs tók mortélsstautinn og braut með honum ísinn
á tunnunni. Það var hans fyrsta verk á vetrarmorgnana.
En mortélið og mortélsstauturinn voru bestu leikföng,
sem Samelágúst hafði. Það voru engin leikföng í svona
smábæjum á þeim tímum. En Samelágúst kallaði mortél-
ið „stóru lestina" og mortélsstautinn „litlu lestina" og renndi
þeim eftir gólfinu. Þá var hann enn mjög lítill. Þegar hann
stækkaði fékk hann fleira til að leika sér að.
Samelágúst og bræður hans renndu sér í sleðum á
vetrum. Fá börn í Svíþjóð gátu státað af eins góðum
skíðabrekkum og þeir höfðu. Húsið þeirra stóð svo hátt
upp í hlíðinni, að það voru snarbrattar brekkur þaðan og
niður í stöðvarbæinn fyrir neðan. I þessum brekkum
renndu drengirnir sér.
En ekki var þetta hættulaust. Það þurfti að stýra vel. í
miðjum brekkunum var stór beygja. Ef ekki tækist að ná
þessari beygju, þá færi sleðinn beint út í skóginn. En
Samelágúst og bræður hans kunnu að stjórna sleða. Á
öðrum stað lá vegurinn milli tveggja stórra kletta. Sá
staður hafði skemmtilegt nafn - Ostakökuskarð. Ekki veit
ég hvers vegna það heitir það. En ostakökur eru uppá-
haldsmatur í Smálöndum, svo að nafnið er ekki slæmt. En
Samelágúst og bræður hans stýrðu öruggir gegnum Osta-
kökuskarð og kom aldrei í hug, að ef þeir hefðu mætt
hestvagni þar, þá hefði orðið slys, því ekki var hægt að
mætast í Ostakökuskarði, og ekki var hægt að stöðva
sleðann á flugaferð.
En það var ekki alltaf vetur. Stundum var sumar, löng og
heit og yndisleg sumur, þegar blómin blómstruðu í brekk-
unum, greniilmurinn fyllti loftið, og menn veiddu silung í
vötnunum.
Og sumur og vetur liðu og Samelágúst varð háfættur
strákur. Hann var mesti hlaupagarpur. Eitt sinn, er hann
gekk eftir þjóðveginum, kom hestvagn og ók framhjá
honum.
- Má ég aka með þér? spurði Samelágúst, eins og
drengir eru vanir að gera. En bóndinn, sem ók vagninum,
vildi ekki láta neina krakka tefja sig.
— Nei, það færðu ekki, svaraði hann. Og svo herti hann
á hestinum. Þá tók Samelágúst einnig til fótanna. Hann
hljóp við hliðina á vagninum. Bóndinn komst ekki fram úr
honum. Þá sá bóndinn, að Samelágúst mundi ekki tefja
hann.
ASTRID LINDGREN