Æskan - 01.05.1992, Page 26

17.
HLUTI
UMSJÓN: JENS KR. GUÐMUNDSSON
stílnum. 1966/’67 bættist nýja stíln-
um nýr tónblær (sánd) og villtara
yfirbragð en áður hafði tíðkast.
Hönnuður stílbreytingarinnar hét
Jimi Hendrix. Hann var banda-
rískur blökkusöngvari og gítarleik-
ari en gerði hljómsveit sína, Jimi
Hendrix Experience, út frá vöggu
takt-blúsins, Englandi.
Jimi Hendrix notaði „óhreinan“
(fössaðan) og óheflaðan (bjagað-
an) gítartónblæ. Það urgaði, vældi
og ískraði í gítarnum hjá honum.
En það sem mestu máli skipti var
að hann nýtti þennan tryllingslega
tónblæ á svo tæknilegan og snilld-
arlegan hátt að það var göldrum
líkt.
Með honum færðist áherslan
frá laglínu og söng yfir á tæknileg-
an gítareinleik. Samhliða losnaði
endanlega um allar hömlur við
flutning á sem brjálæðislegustum
rokk-blús.
Hvað hömluleysið varðar lögðu
Bítlarnir drjúgt að mörkum 1968
með tryllingslegasta blús-rokkara
sem menn höfðu heyrt, „Helter
Skelter" (síðar flutt af U2 o.m.fl.).
Söngstíll Jimis Hendrixar var
djúpur og virðulegur. Það kom í
hlut enska blús-rokk-kvartettsins
Led Zeppelin að bæta skrækum
öskursöngstíl í þungarokkspottinn
1969.
Með Led Zeppelin var þunga-
rokksformið komið í endanlegt horf.
Led Zeppelin- sveitin notaði síend-
urtekna gítarstefið frá Kinks, ó-
heflaðan og tæknilegan rafgítar-
einleiksstíl Jimis Hendrixar og ofan
á það lagðist skrækur öskursöngur.
Djass-rokksveitin Soft Machine
lagði þungarokkinu til tryllingsleg-
an orgelleik og ruddi þannig braut-
ina fyrir Deep Purple og Uriah
Heep.
Þegar bresku Bítlarnir
(The Beatles) lögðu
vestrænan dægurlaga-
markað að fótum sér
1963/’64 opnuðu þeir
um leið allar dyr fyrir breskan takt-
blús (rythm & blues). Þeir sjálfir
leyfðu þó aðeins vægum blúsund-
irtón að setja svip á „bítlarokkið"
sitt.
Bresku takt-blús-sveitirnar fluttu
hrárri og óheflaðri músík en Bítl-
arnir. Fremstar í þeim flokki voru
„Rolling Stones, Animals, Man-
fred Mann, Who og Kinks.
Árið 1964 sendi takt-blús-kvart-
ettinn Kinks frá sértímamótalagið
„You Really Got Me.“ Það lag (og
síðar fleiri Kinks-lög) byggði á sí-
endurteknu gítarstefi (stef = aðal-
laglína eða lagbrot). Þar með var
kominn fram á sjónarsviðið nýr
músíksti'll sem sfðar hlaut nafnið
þungarokk (heavy metal, stytt úr
„heavy metal thunders” = þunga-
málmsdrunur, orðtak sem notað er
yfir málmískur það sem heyrist
þegar þungavinnuvélar ryðja til
grjóti).
Á næstu árum færðu ýmsir takt-
blúsarar sig í átt að nýja Kinks-
2 6 Æ S K A N