Æskan - 01.12.1994, Page 28

„OG NU SKAL EG
SEGJA ÞÉR
LEYNOARMÁL. “
Guðrún Helgadóttir rithöfundur og
alþingismaður hefur samið 14 skáld-
sögur og eitt leikrit fyrir börn og ann-
að fólk. Hún hlaut Barnabókaverð-
laun Fræðsluráðs Reykjavíkur 1975
fyrir fyrstu bók sína, Jón Oddur og
Jón Bjarni, og aftur á þessu vori fyr-
ir söguna Litlu greyin og lofsvert
framlag á sviði barna- og unglinga-
bóka. 1992 hlaut hún Norrænu
barnabókaverðlaunin fyrir sögu sína
Saman í hring.
Guðrún var kosin á Alþingi 1979
og hefur átt sæti þar síðan. Hún hef-
ur m.a. beitt sér mjög fyrir að lögfest
verði ákvæði um umboðsmann er
gæti réttinda barna.
Flestir ef ekki allir áskrifendur
Æskunnar hafa eflaust lesið ein-
hverjar af bókum þessa vinsæla og
virta höfundar, hlustað á þær lesnar
í hljóðvarpi eða af vörum foreldra
sinna. Fólk á öllum aldri hefur gam-
an af þeim og getur tekið undir með
sex ára söguhetju hennar, Trausta í
Litlu greyjunum, þegar það sest að
lestri:
„Ég er alvarlega glaður!“
Ég bað hana að segja fyrst frá
uppvaxtarárum sínum...
„EN ÞAÐ VAR ALLTAF
EINHVER HEIMA...“
„Ég er fædd og alin upp í Hafnar-
firði - elst tíu systkina. Þar var lítið
og lokað samfélag en gott á sinn
hátt. Fólk hjálpaðist að, sjómenn
fóru gjarna með fisk í soðið handa
nágrönnum og fengu slátur í staðinn
hjá þeim sem stunduðu búskap.
Þá var ósköp „langt“ til Reykjavík-
ur. Ég var orðin sjö ára þegar ég
kom þangað fyrst og það var af því
að ég þurfti að fara til augnlæknis.
Á þeim árum var margt öðruvísi
en nú er. Húsakostur var lítill, pen-
ingar engir, en það var alltaf einhver
heima og afi og amma dvöldust á
heimilinu.
Pabbi var togarasjómaður og við
sáum hann ekki nema með höppum
og glöppum. Þó að fjölskyldan væri
stór tókst honum að vinna fyrir okk-
ur og við fengum öll að fara í skóla.
En það voru ekki gerðar sömu kröfur
og núna. Það var ekki bíll á heimil-
inu, ekki sími og að sjálfsögðu ekki
sjónvarp. Við fengum í okkur og á en
urðum að sjá um afganginn sjálf. Við
þurftum að sjá okkur sjálf fyrir
skemmtunum og lífshamingju. Það
væri betur að krakkar þyrftu þess
enn í stað þess að vera sífellt
mataðir!"
- Hvað gerðuð þið ykkur helst til
gamans?
„Við lékum okkur í hrauninu, bök-
uðum „drullukökur" á brotnum und-
irskálum, fórum í „þrautir" og fleira.
Ég las líka mikið - til dæmis Æsk-
una! Þó að ekki væri keypt mikið af
bókum og tímaritum á heimilinu vor-
um við alltaf áskrifendur að henni.
Og nú skal ég segja þér leyndarmál
- af því að þetta birtist í Æskunni:
Ég samdi sögu þegar ég var 12
ára að mig minnir og sendi hana til
Æskunnar undir dulnefni. Sagan var
birt en ég þorði aldrei að segja frá
því og hef ekki gert það fyrr en
núna!“
Guðrún Helgadóttir
- Hélstu þá ekki áfram að semja?
„Jú, ég skrifaði heila bók þegar ég
var þrettán ára! Ég var svo forfröm-
uð að ég vissi að til var útgáfan Lilja.
Ég fór þangað og fékk ágætis viðtal
- en heyrði aldrei neitt meira frá
þeim!“
- Manstu um hvað sagan var?
„Nei, það man ég ekki. En það
hefur áreiðanlega verið eitthvað
mjög spennandi um sjálfsbjargarvið-
leitni stelpu, eins og sagan í Æsk-
unni.
Svo samdi ég ekkert lengi nema
skrifaði í skólablaðið á Menntaskóla-
árunum og seinna um þjóðfélags-
mál.“
- Þótti ekki sjálfsagt að þú gættir
systkina þinna fyrst þú varst elst í
hópnum?
„Jú, við eldri systkinin fylgdumst
með þeim yngri. En þá þurfti ekki að
gæta þeirra fyrir mikilli umferð.
Kannski vorum við aðallega að siða
þau til! Bræður mínir sögðu einhvern
tíma að ég hefði farið að skipta mér
af allri þjóðinni þegar ég komst að
því að þau gátu verið án afskipta-
semi minnar!"
„MAN EKKI EFTIR MÉR
ÓLÆSRI“
- í hvaða skóla voruð þið?
„Skólaganga mín var raunar
óvenjuleg fyrstu árin. Ég var í
kaþólska skólanum. Kaþólski spítal-
inn var rétt fyrir neðan húsið okkar
og það var dálítill vinskapur milli Jó-
fríðarstaðavegar-fólksins og nunn-
anna og prestanna. Þau voru elsku-
legir nágrannar. Ég var dálítið dug-
legur krakki og man ekki eftir mér ó-
læsri. Amma mín kenndi mér, benti
2 8 Æ S K A N