Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1909, Blaðsíða 8

2 . ÓLAFUR S. THORGIilRSSON:
Á þessu ári teljasi liöin vera :
frá Krlsts fæðing'u...................... 1009 ár
frá sköpun veraldar.......................5876 ár
frá upphafi í slandsbygðar................1035 ár
frá siBabót Lúters ....................... 392 ár
Árið 1009 sunnudagsbákstafur C.
Gyllintal : 10.
Milli jóla og langaföstu eru 8 vikur og 2 dagar.
Myrkvar.
Á ái •inu 1009 verSa 4 myrkvar, 2 á sólu og 2 á tungli:
Alinvrkvi á sólu 17. júní, sýnilegur hér í N.-Ameríku. 2. sól-
myrkvi 12. des., sýnilegur hér. Hann nær ekki nema yfir helming
afþvermáli sólarhvelsins.
1. Tunglmyrkvi 3. júnt. Ekki sýnilegur hér. 2. Tunglmyrkvi
27. nóv. og er hér ekki sýnilegur.
Árstíðirnar.
...............2i. marz
...............2i. júní
.............. 23. september
............. 22. desember
Vorið byrjar
SumariS ...
Haustiö ...
Veturinn . ..
Tungliö.
Fylgistjarna jarðariiinar er tunglið. Þvermál þess er 2,163
milur og fjarlægð þess frá jörð vorri 288,000 enskar mílur. Braut
sína umhverfis jörðina gengur það á þvt tfmabili, sem alment er kall-
að tunglmánuðitr; er það tímabil alment talið 28 dagar, en er í raun
réttri 27 dagar og 8 klukkustundir, eða rétt um það bil.
Um tímataliö.
Forn-Egyptar skiftu degi og nóttu f 12 kl.-stundir hvoru, —og
hafa Gyðingar og Grikkir ef til vill lært þá venju af Babýlóníu-mönn-
um. Það er sagt, að deginum hafi fyrst verið skift í klukkustundir
árið 2936 Kr., þegar sólskffa fyrst var smíðuB og sett upp f Quirin-
us-musterinu f Róm. Þangað til vantnsklukkurnar voru uppfundnar
(árið 158 f. Kr.), voru kallarar (eða vaktarar) viðhafðir í Róm til að
segja börgarbúum, hvað tímanum Jiði. Á Euglandi voru vaxkerta-
ljós-itöfð fyrst frameflir, til að segja mönnum, hvað tímanum liði.
Var áætlað, að á hverri klukkustund eyddust 3 þumlungar af kert-
inu. Hin fyrsta stundaklukka (tfmamælir — sigurverk) í líkingu við
þær, sem nú tíðkast, Var ekki fundin upp fyr en árið 1250. Forn-
menn á Norðurlöndum töldu flestir, að dagur byrjaði með upprás
sólar. Aþenumenn og Gyðingar töldu hann byrja á sólsetri, og
Rómverjar, eins og vér, á miðnætti.