Fróði - 01.02.1912, Qupperneq 4

246
FRÓÐI
þjónustumey. I örnefnum gengur þaö og mannanöfnum. Nú
notast þaö ekki í hinni fornu merkingu sem heimkynni, en þá
sjaldan orðiö er haft um hönd þýðir það, hallir eða stórrými.
Síðari merking orðsins er nu fólgin í útlenzku myndinni
“Salón”. “Salóninn” er stór stofa, samkvœmissalur hússins eða
kastalans, þar sem dvalið er að boðum eða mannfagnaði. Svip-
ar það til, í hinum eldri stórhýsum, því sem nefnt var höll meðal
stórhöfðingja, konunga og jarla, í fornsögum vorum. Það er
getið um skemtanir í höllu Skúla hertoga þegar Snorri dvaldist
þar. I höllu Sigurðar jarls hlýddu menn á sögu Njálsbrennu-
I höllu Hákonar Sigurðarsonar er jarlinum flutf drápa Þorleifs.
Við hirð Magnúsar konungs hafa menn sér það til skemtana að
láta smá rakka hlaupa yfir háar stengur,
í Völsungu getur þess, er Sigurður kom til Heimis í Hlym-
dölum, að hirðin bjóst öll fyrir í höllinni. Einser sagt frá því,
er Óðinn kom til Völsungs og lagði sverðinu í Branstokkinn, að
hirðin sat að veisluhaldi í höllinni. I höllinni hlýddu konungar
á drápur og fregnir snertandi lönd og lýð, og í Sverrissögu getur
þess að konungur hlýddi á sögur og aðrar skemtanir í höllinni.
Var höllin á ofanverðum miðöldum um öll Norðurlönd dagstofa
og viðrœðustofa meðal allra tíginna manna, — “Salón”.
Á Islandi til forna meðal höfðingja og ríkismanna nefndist
boðsalur þessi skáli. Þar fór fram veizluhald, viðræður og
mannaboð, Er þess víða getið í sögum, Gerðist á stöðum
þeim það oft er tíðindum olli er fram liðu tímar. Einsog í boð-
inu í Reykholti er þeir áttust víð og sendust á níðkviðlingum
Þorgils Oddason og Þórður Þorvaldsson úr Vatnsfirði, sem frá er
sagt í Sturlungu. Þess er og getið að þar væri “skemtan góð ok
margskonar leikar, bœði dans leikar, glímur ok sagna skemtan.
Hrólfur frá Skálmarnesi sagði sögu frá Hröngviði víkingi ok frá
Ólafi liðsmanna konungi ok haugbroti Þráins ok Hrómundi
Greipssyni ok margar vísur með, Ingimundur prestur sagði
sögu Orms Barreyjarskálds ok vísur margar ok flokk góðan við
enda sögunnar, er hann hafði ortan” Margt fieyra hefir og
sjálfsagt farið fram, í samkvœmum þessum, þó sagan geti þess