Muninn - 01.03.1965, Page 31

Gamla skólavarðan á Vaðlaheiði sézt að
vísu enn, þar sem liana ber við himinn á
fjallsbrúninni, beint austur af bænum, en
ekki hefur verið hirt um hana í fjöldamörg
ár, og brátt mun hún samlagast landinu,
hverfa og gleymast, eins og margt annað í
rás tímans. Þarna uppi er fágætt útsýni í
allar áttir í góðu veðri, og ógleymanlegt
þeim er þangað koma.
Væri það ekki þess virði, góðir nemend-
ur, að fórna einum góðviðris sunnudegi á
komandi vori og sameinast um að fara
þarna upp og endurhlaða þetta gamla ein-
ingartákn á Vaðlaheiði? B. G.
Hvað er maðurinn að segja?
„Og ef ég ætti að gefa ykkur eitt heilræði,
þá blessuð lærið að tala ef þið getið, en látið
ekki röddina þjaka ykkur alla tíð.“ Eitt-
hvað þessu líkt sagði Steindór Steindórsson
eitt sinn í tali við nemendur, og eru þetta
orð að sönnu. Hann vill láta okkur læra að
tala. Getur það verið, að menn í mennta-
skóla þurfi að læra að tala? Virðum fyrir
okkur málavöxtu. Við, sem hér erum og
stefnum að stúdentsprófi, eigum það flest
í vændum, fyrr eða síðar, að halda smá ræðu
stúf, flytja nefndarálit o. s. frv. Þetta tekst
fáum sómasamlega, nema Jreir hafi hlotið
einhverja tilsögn í framsögn áður. Það er
því augljóst, að liverjum og einurn er bráð
nauðsynlegt að geta komið fyrir sig orði,
það er, að geta sett saman og FLUTT t.d.
smá afmælisræðu, svo að áheyrilegt megi
tel jast.
Ekki nema einstaka menn eru fæddir
ræðumenn, en flestir geta tamið sér þokka-
legan framsagnarmáta. Þannig á það að
vera. En hvað um það, að við kunnum ekki
að tala? Að mínu áliti er það hörmuleg stað
reynd um allt of marga. Séu einhverjir látn
ir lesa óbundið íslenzkt mál t.d. í íslenzku-
tíma er lesið lágt, jafnvel tuldrað ofan í
bringu sína, ekki litið upp og undantekn-
ingarlítið flýtt sér. Afleiðingin verður, að
eyru áheyrendanna sljóvgast algerlega fyrir
Jressum samfellda straum af óskiljanlegu
suði, og flutt efni fer fyrir ofan garð og
neðan.
Þeir, sem tóku þátt í framsagnarnám-
skeiði Haraldar Björnssonar munu sjálfsagt
hafa heyrt og séð hvílíkum stakkaskiptum
flutningur málsins getur tekið, því að með
framsögninni stendur eða fellur efni, sem
flutt er að miklu leyti. Þess vegna teldi ég
æskilegt, að lagt yrði meira kapp á að segja
mönnum til í flutningi móðurmálsins en
verið hefur, og einnig, að menn sjálfir leggi
meiri rækt við flutning sinn, að minnsta
kosti, ef ætlast er til, að aðrir eigi að hlusta
á hann. Mundi þá margur er hann yrði að
segja nokkur orð opinberlega, hrósa happi
yfir því, að liann naut á sínum menntaskóla
árum nokkurrar tilsagnar í framsögn.
Err.
Venienti occurite morbo.
Senn líður að kosningum í skólanum. Nem-
endurnir lífgast við og vakna af vetrardrung
anum. Embættisvonbiðlarnir þeytast um og
reyna að koma sér vel við hvern og einn.
Áróðursmennirnir grafa upp ryðguð bar-
áttuvopn bæta þau og endurnýja. (Oft er
ekki vanþörf á því). En málshátturinn „allt
er bezt í hófi“ á hér, sem annarsstaðar við.
En misbrestur hefur orðið á því, að allir
hafi hann í heiðri. Þegar rógurinn og ill-
mælgin hasla sér völl, er ekki nema eðlilegt
að maður staldri við og spyrji sjálfan sig:
Erum við ekki komnir á villigötur? Er það
sæmandi menntaskólanemum að nota allar
óprúttnustn aðferðir stjórnmálabaráttunar
(svo reisuleg sem hún er) til Jress að koma
sér og sínum fylgifiskum í ábyrgðarstöður í
skólanum? Ég hygg, að meirihluti nemenda
álíti þetta ekki æskilegt og sízt nýjum nem-
endum skólans til eftirbreytni. Segja má, að
fáeinir menn beri höfuðábyrgð á þessu á-
standi, en megin sökin er hjá okkur nem-
MUNINN 99