Heimilisblaðið - 01.03.1936, Page 4

34
HEIMILISBLAÐIÐ
sýnd,, — Í>ví honum var jafnvel skipað á
bekk, með hinum auðvirðilegustu þjónum,
— þá er eins og það hafi engin veruleg
áhrif haft á glaðlyndi hans og' bjartsýni.
Staðan er honum þó leiður þaggi, sem sjálf-
sagt er að rogast með, — en hann leitast
jafnan við að gera sér þá þy,rði, sem létt-
asta. Vakandi og sofandi er hann með hug-
ann fullan af nýjum og nýjum viðfangs-
efnum, og notar næturnar og hverja tóm-
stund, til þess að móta hugmyndir sínat
og koma þeim í þúning. Það gilti einu hvar
hann var staddur, ef honum datt eitthvað
gott í hug, því honum var jafn auðvelt að
skrifa. heilar tónsmíðar upp úr sér, eins og
að hripa sendibréf.
Hin næstu ár samdi hann fjölda tón-
verka, og komust ýms I>eirra á framfæri
í stórborgum álfunnar og vöktu mikla
athygli.
Fjögur ár hélt hann að mestu, leyti kyrru
fyrir í Salzburg, en tók sér þá orlof til
utanfarar og var ferðinni heitið til Parísar.
Móðir hans var með honum í þein'i ferð, er.
gamli Mozart var heima í Salzburg, þau
lögðu leið sína um Þýzkaland og hélt Moz-
art hljómleika í ýmsum borgum þar, og
var tekið forkunnar vel. Einkum í Miinchen
og- Mannheim. En honum sóttist ferðin
seint og dvaldist einkum lengur í Mann-
heim en til var ætlast. Mun það hafa vald-
ið því að hann kyntist þar ungri stúlku,
sem hann varð hugfanginn af. En þegar
gamli Mozart heyrði um það brall, skrif-
aði hann syni sínum og rak á eftir hon-
um með að halda áfram ferðinni til Par-
ísar.
Honum var tekið fremur fálega í París
að þessu sinni. Undrabarnið Wolfgang
Mozart var gleymt, og nú kom hann þar
fram sem fulltíða maður, en aðrir, honum
eldri listamenn, voru þá í »móð«, einkum
þeir Gluch og Pucchini, og héldu að sér
athygli fólks. Þó tókst Mozart að vekja á
sér nokkra athygli, en þá veiktist móðir
hans og lézt eftir skamma legu. Hann tók
sér lát hennar mjög nærri og lagði þegar
af stað heimleiðis.
Hann kom við í Mannheim, en þar biðu
hans sár vonbrigði, því að stúlkan, sem
hann hafði felt hug til þar, vildi nú ekkert
af honum vita.
Heimkoman til Salzburg var því frem-
ur ömurleg, en listin var Mozart jafnan
þrautalending, ' þegar hann þarfnaðist
huggunar eða afþreyingar. Og svo reynd-
ist honum í þetta sinn.
Hann hélt nú kyrru. fyrir í Salzburg ár-
langt. En þá var hann beðinn að semja
söngleik, sem leika átti í Míinchen, og
sendi hann þá óperuna »Idómeneo« og
varð það upphaf frægðar hans, sem þýzks
meistara.
Um þetta leyti átti hann sem oftar við
mjög þröngan kost að þúa. Svo sem títt er
um listamenn, var honum mjög ósýnt um
að gæta fengins fjár. En þess ber líka að
geta, að fjárkröggur hans voru oft því aö
kenna, hve örlátur hann var á fé sitt til
hjálpar nauðstöddum kunningjum sínum.
Ekki er þó að sjá að hann hafi borið sig
neitt illa. Hann segir í kunningjabréfi frá
þeim tíma, meðal annars: »Eg bý í einm
herbergiskytru, og þegar ég er búinn að
koma þar fyrir hljóðfærinu mínu, rúm-
fleti, borði og kistu, þá er eiginlega ekk-
ert pláss þar fyrir sjálfan mig«.
»Idomeneo« var leikinn 1781 og tekið fá-
dæma vel, og ári siðar var önnur ópera
eftir hann leikinn í Vínarborg. Það vai-
»Die Entfúhrung aus d.em Serail«. Þess-
ari óperu hefur að vísu ekki verið veitt
sú athygb, sem vert er. Þó hafa merkir
menn, svo sem Gluck og Weber talið hana
hafa að geyma margt það göfugasta og sér-
kennilegasta í verkum Mozarts.
Um þessar mundir (1781) var Mozart
orðin svo óþærileg vistin hjá erkibiskupn-
um, að hann gat ekki lengur við unað.
Ætlaði honum að ganga erfiðlega að losna
úr þeim fjötrum, því að faðír hans reyndi
í lengstu lög að aftra því að hann byði