Heimilisblaðið - 01.05.1952, Blaðsíða 5

77
H EIM I LI S B L A Ð IÐ
|j *
Urgundarvíns í geysistórum
S^> því að hann vildi ekki
sia sterka drykki og allra sízt
°kkteila. Chesterton var svo
'rðulaus um ytra útlit sitt
fádæmum sætti. Vinkona
pirra hjóna hefur sagt svo
að þegar ekkert stoðaði,
naii það verið hún, sem fann
handa honum búning
uatlu, sem hann varð kunnur
Vrir að bera í blaðamanna-
Verfinu og á öllum skop-
^yndum um víða veröld —
sióru rómantísku Porthoskáp-
!Ua> sem skýldi fitu hans,
Versu mikið sem hann lét
efti
lr sér að auka við hana,
arðabreiða hattinn og hár-
Guann. En með skóreimarn-
61 gekk hann óhnýttar til
auðadags, því að hún gat
Ul elt hann á röndum, hvert
6ítl hann fór.
^ ^hesterton skrifaði um allt.
. °num þótti gaman að vinna
^nan um fólk og það jók
^1 hans svo að undrum
j^ti. Yfirþjónn á einu af
, °et Street veitingahúsunum
. Ur lýst honum þannig fyrir
j sinum: „Mjög einkenni-
,6gUr maður. Hann situr og
^r- Síðan skrifar hann. Og
Svo Ul
^ niaer hann að því, sem
sfnn fiefur skrifað". En hann
^'far án afláts, dálk í Daily
e^6'Vs °g heila síðu í Illustrat-
^ London News á hverjum
s fnngangsorð að hverju
síð11 6r’ ^ra
Ustu skáldsögu Gorkís og
1
^ Pess endalausan flaum af
uúnu máli sem óbundnu.
v S. staðar er hann skrifandi,
^njujgga j stílabækur, ekki
h\j6lI1S 1 veitingahúsum, kaffi-
111 og knæpum, heldur
einnig í bifreiðum, á efri hæð
strætisvagna, já, meira að
segja gangandi á götunni. Ef
hann er ekki að skrifa, þá
er hann að tala, hann eys í
kringum sig þversögnum og
rekur upp skellihlátra að sinni
eigin fyndni. Og öllu öðru
fremur lætur hann aka sér í
bifreið, alltaf bifreið, enda
þótt hann þurfi ekki að fara
nema smáspöl og jafnvel þótt
hann verði að biðja ökumann-
inn að lána sér fyrir fargjald-
inu.
Fyndnin og þversögnin eru
engin uppgerð hjá Chesterton,
hann þarf ekkert að leggja á
sig þess vegna. Það er hið
eðlilega tjáningarform hans.
Hann er líka fyndinn sem
kristinn maður og lýðræðis-
sinni — en það tvennt er eitt
og hið sama að áliti Chester-
tons. Aldrei hafa þessar í
sjálfu sér virðingarverðu
lífsskoðanir verið varðar
með hnitmiðaðri snilliyrðum,
áhrifaríkari myndum eða
meira ruglandi þversögnum. I
raun og sannleika hefur Chest-
erton kannske aldrei verið
eins snjall og eftir að vinur
hans, Faðir Brown, — sá hinn
sami og er leynilögreglumað-
ur í hinum kunnu Föður
Brown-bókum og hét í raun
og veru Faðir O’Connor —
sneri honum til kaþólskrar
trúar. Danski heimspekingur-
inn og blaðamaðurinn Harald
Nielsen hefur kallað hann ný-
tízku afturhaldsmann. Ernst
Wigforss, sem á æskuárum
sínum gaf út rit um hann,
kallaði hann róttækan aftur-
haldsmann. Báðar eru nafn-
giftirnar vel til fundnar. Hann
hefur sjálfur sagt svo frá, að
alla heimspeki sína hafi hann
lært af henni ömmu sinni
gömlu. Hún samtvinnaði hið
alþýðlega því, sem helgað
var erfðavenjum. Þessa heim-
speki, sem var „svo einföld,
að jafnvel lærður maður
mundi geta skilið hana“, ver
hann með stílblæ fyrir vand-
fýsna gáfumenn og notfærir
sér til þess hárfínustu töfra-
brögð nútímarökvísi, sem út
af fyrir sig er þversögn. Hann
ber takmarkalausa fyrirlitn-
ingu fyrir vísindamönnunum,
sérfræðingunum. Þeir eru vit-
lausir, álitur hann. „Vitlaus
er ekki sá, sem misst hefur
skynsemi sína, heldur sá, sem
misst hefur allt nema skyn-
semina“. Þeir þramma hring
eftir hring eins og fábjánar
eftir sínum eigin hugsanastíg.
Þeir sitja í hringakandi neð-
anjarðarbrautinni og aka
hring eftir hring, „án þess að
geta innt af hendi hina frjálsu,
orkueyðandi og leyndardóms-
fullu athöfn að fara úr lest-
inni við Gower Street“. Að
betrumbæta slíkan ráðvilling
er ekki að ræða við heimspek-
ing, heldur að reka út djöful-
inn. Hann hæðir skynsemis-
trúarmennina fyrir að hungr-
aðar sálir þeirra skuli ekki
geta trúað á kraftaverk og
yfirnáttúrlega hluti, þar sem
sú mergð er til af vitnisburð-
um manna um slíkt, að líkja
má við löðrandi vatnsfall. Og
ef menn geta ekki trúað vitn-
isburði annarra manna, þá
ættu ekki heldur þeir, sem
ekki hafa komið til Ameríku,
að viðurkenna að hún sé þeg-
Frh. á bls. 103.