Heimir - 01.02.1911, Blaðsíða 13

H E I M I R
133
viö Frakkland, eins og gert haföi veriö viö Holland áriö áöur.
Napóleon var svo niöursokkinn í innanríkismál, aö hann trúöi
hershöföingum sínum fyrir Spánarófriönum, og þeir geröu sig
sig seka í ýinsum villum. Her Englendinga og annara banda-
manna gekk rösklega fram. Frakkar biöu ósigur í flestum
orustum sínum.
Yíirlit yfir Asíulöndin eins og þau voru 1S11 sýnir ástand
mjög ólíkt því sem nú er. Þá var til menning, ef menningskyldi
kalla, á vissum blettum viö hliöina á villimensku og menningar-
leysi. Þaö er þaö sannasta, sem sagt veröur um Persíu, Indland,
Síberíu, Kína og önnur lönd í Asíu. Elsta meginlandiö svaf.
Tennyson sagöi satt er hann kvaö:—“Betri eru fimtíu ár í Evrópu
en aldir margar í Kína.” Stórþjóöirnar í Austuráifunni voru ekki
farnar aö taka þátt í myndun veraldarsögunnar, tíminn aöeins
leiö hjá þeim.
Réttar og rökréttar ályktanir.
Margir hafa undrast yfir því, hvernig fólk á svipuöu gáfna-
og mentastigi kemst aö gagnólíkum niðurstööum um sama efni.
Ef einum er trúandi til aö hugsa rétt hvers vegna skyldi þá ekki
öðruin, sem er svipuöum hæfileikum búinn, einnig vera trúandi
til hins sama? Ef einn byggir þessa skoöum á því sem hann
veit um eitthvert mál, hvers vegna skyldi annar, sem veit jafn-
mikiö um það, mynda sér aöraskoöun; og hvernig er hægt aö
segja aö önnur sé röng en hin rétt? Eru menn ekki yfirleitt aö
leitast viö aö hugsa rétt, og má ekki gera ráö fyrir, aöallir inenii
meö heilbrigðri hugsun og nauðsynlegri þekkingu hugsi rétt?
Þessar spurningar vaka fyrir mörgum, og þaö er ekki auð-
velt aö ráöa fratn úr þeim, nema aö annarhvor af tveimur vegum
sé tekinn, sem hvorugur er einhlýtur undir öllum kringum-
stæðum. Þaö má gera ráð íyrir að einhverjir vilji ekki hugsa