Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1926, Side 24

18
Guðmundur Einarsson:
ÍÐUNN
Brynjunni er reyndar ofaukið. — Iðnaður er nauðsyn-
legur segjum við, en eg skoða hina ljósu borg sem
leifar betri tíma en við lifum nú. Við getum sagt að
grásteinn sé fallegur, en mér þykir marmari fallegri; eg
elska hvítan marmara, að svo miklu leyti sem hægt er
að hafa þau orð um dautt efni. Annars getur marmar-
inn orðið lifandi. Eg minnist myndar einnar á Þjóðsafni
Grikkja í Aþenu — konulíkneski með öllum fegurðar-
einkennum forngrískra kvenna: mjúkar Iínur, fullþroskuð
form, hinar fínu beygjur liðanna (sem annars eru helst
prófsteinn listamannsins), svo lifandi og mjúkar, að maður
gæti trúað myndinni til að rétta manni hendina, hreyf-
ing myndarinnar fínleg og frjáls — óhulin — ber vott
um sigur andans yfir efninu. Eg elska gamlan marmara,
af því hann geymir hinn skæra og hreina hörundslit
æskunnar, kaldur og rólegur, til eilífðar, óháður hrörn-
uninni.
Marmarabjörg og hofarústir Akropolis eru talandi —
og bera á sér merki snillingahanda. Að horfa á tvö-
faldar raðir af súlum mætast í óbrotnu veggbandi (Ge-
simsi) minnir mig á hina takmörkuðu eilífðarþrá. Sterkar
og voldugar lyfta súlur Parþenons leifum hins mikla
þaks. Það er fróðlegt að athuga, að á gullöldum sínum
byssia þjóðirnar á hæðum. Grikkir hafa ekki látið sér
nægja að byggja guðum sínum hús á Akropolis, heldur
hafa þeir hlaðið hæðina upp og bygt þær voldugustu
dyr, sem til eru, við uppganginn. Hinar miklu marmara-
tröppur, sem lágu upp að aðaldyrunum, hefir tímans
tönn eyðilagt og allar myndastytturnar eru farnar. Fall-
byssukúlur og spengingar hafa hjálpað til að leggja hin
miklu hof í auðn. Þó hvílir forn helgiblær yfir rústun-
um; maður fyllist lotningu og talar lágf.
Norðan undir hæðinni eru rústir hinna tveggja risa-