Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1926, Page 28

22
Guðmundur Einarsson:
IÐUNN
þar, og svo, að þar er stórborgarbragur og klúr bygging-
arstíll ráðandi. Þó tek eg að sjálfsögðu »gömlu Róm«
undan og fegurstu kirkjurnar. Að vera viku í Róm er
náttúrlega sama og að vera 1 klukkutíma á Tvídægru.
Hin mörgu listasöfn og kirkjur er margra mánaða verk
að skoða. T. d. Péturskirkjan er svo auðug af gersem-
um að eg hygg að sjálfur páfinn þekki hana ekki til
hlítar. Enda þótt flestir bestu listamenn ítala hafi lagt
sinn skerf til þessa kirkjubákns þótti mér hún — sem
heild — ekki falleg. Þó er Vatikanið að utan ljótara,
íburðurinn er svo taumlaus og litirnir og formin sitt úr
hverri áttinni, að mér blöskraði, mér fanst eins og páf-
arnir, sem fyrirgáfu syndir til að geta bygt kirkjuna, hafi
hrúgað sínum syndum þar saman. Að sjá snildarverk
Raphaels og Michael Angelos við hliðina á lélegum páfa-
myndum eftir svo kallaða listamenn seinni tíma, hafði
lík áhrif á mig og að sjá Eddurnar við hliðina á vatns-
grautar-skáldritum.
Það er einmitt þarna sem skórinn kreppir verst, að
standa við grafarrústir gamallar gullaldar, sem skilnings-
litlir, ástvana óheillamenn hafa knésett.
Rústir gömlu Rómaborgar bera ömurlegan vott um
skilnings og virðingarleysi síðari tíma. Colosseum var
um Iangt skeið notað sem grjótnáma. Höfðingjar borgar-
innar brutu niður skrautbyggingar Forums og Palatinos
og rifu marmarann af Termi di Caracalla, til þess að
klæða með kirkjur sínar og hallir. Tóku gömul og góð
listaverk niður af stöllum sínum til að rýma fyrir léleg-
um dýrðlingamyndum.
Á síðari árum hefir þjóðin lært að skammast sín og
gerir nú það sem hægt er að gera til að varðveita það
litla sem eftir er af skrautbyggingum keisaratímanna og
jafnvel byggir heila hluta að nýju. Sama kynslóð hefir