Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1926, Síða 59

IÐUNN
Ásgeir Magnússon: Djúpið mikla.
53
Vetrarbrautin hefir mjög mismunandi breidd. Mest er
breidd hennar í Skipsmerki á suðurhimni. Þar naer hún
yfir 30 mælistig eða sjötta hlutann af hvelfingu himinsins.
Sumstaðar er hún að eins örfá mælistig, en slitnar þó
hvergi.
Á einum stað greinist hún í tvent. Kvíslarnar falla þó
saman á öðrum stað.
Jaðrar Vetrarbrautar eru allavega kögraðir og trosn-
aðir. Sumstaðar eru ummörk hennar óljós, en annars-
staðar greinileg.
Vetrarbrautin skiftir himninum í tvo næstum jafna
heltninga, eða hálfkúlur. Miðbaugur Vetrarbrautar er þar
sem hálfkúlur þessar mætast, en skautin 90 stigum utar.
Norðurskautið liggur í stjörnumerki sem heitir Ber-
eníkulokkar, en suðurskautið í Fönixmerki. Þetta má telja
hin eiginlegu skaut alheims vors.
Vetrarbrautin og sjónaukinn. Vetrarbrautina hafa
menn athugað í sjónaukum samfleytt í 400 ár. Hafa
menn á þeim tíma orðið margs vísari um þessa heims-
ins mestu risasmíð.
Mestur hluti allra stjarnanna hefst við nálægt mið-
baugsfleti Vetrarbrautar. Fækkar þeim aftur að sama
skapi meir sem nær dregur skautum hennar.
Flestallar þokur, nema sveipþokur, halda sig einnig í
Vetrarbrautinni. Nýjar stjörnur birtast þar líka.
Vetrarbrautin er engan veginn könnuð til fullnustu.
Enn þá liggur víða að baki öllum þessum hersveitum
stjarna ljósgrá þokumóða, sem næmustu sjóntæki fá með
engu móti greitt í sundur. Móða sú er dauft skin fjar-
lægra sólna. Liggja þær óravegu út í rúminu, en eru
þó í heimsveldi Vetrarbrautar vorrar.
Dýptarkönnun Herschels. Herschel leitaðist, fyrst-
ur manna, við að kanna himindjúpið, til þess að fá hug-