Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1926, Page 67

IÐUNN
Djúpið mikla.
6t
ósýnilegum, hnattakerfum. Nefnast þau sameindir. Sam-
eindir þjóta beinar línur. Óaflátanlegir árekstrar þeirra,
sín í millum, stilla skjótt allan hraða með vissum hætti,
svo að ávalt verður efnismagn sameindar X hraði hennar í
öðru veldi óbreytanleg sama stærð1)- Jafnvægi þetta næst
undra fljótt í lítilli loftfúlgu. Jafnast alt á örlitlu broti úr
sekúndu.
Út frá þessu ályktar Charlier: Stjörnuskari Vetrar-
brautar er óralengi að ná slíku jafnvægi, sökum geisi-
mikillar stærðar, en hann leitar þess og er á leið til
fullkomins jafnvægis og skipulags.
Sumir vitrir menn líta svo á að hið allra stærsta sé
eins og stækkuð mynd af því allra smæsta. Það er eitt
af heimsins dásemdum.
Mælingar Charliers. Andi mannanna þráir að vita,
þótt eigi komi öll þekking að beinum notum.
Alt af leita menn að nýjum og nýjum heimum. Við
hafa menn þá ýmsar aðferðir og bera saman árangur, í
því skyni að komast svo nálægt því sanna sem auðið er.
Vissar stjörnur nefnast >B«stjörnur. Það eru bláhvítar
ofsaheitar sólir. Má því búast við að allar hafi álíka
stærð. Viti menn um fjarlægð einnar »B«stjörnu, þá má
þess vegna ætlast á um fjarlægð allra annara.
Charlier hefir teiknað legu allra »B«stjarna. Fæst þá
viðlíka hugmynd um stjörnuveldið og ef teiknuð væri
grunnmynd af stórborg úr háum turni í miðju borgar,
þegar myrkt væri af nptt og að eins staðsett rafljós með
götum fram.
Athuganir þessar leiða á þá niðurstöðu að Vetrar-
1) Efnismagn — m; hraði = h. Þá er h2 m stöðug stærð.
Þ. e. ef önnur vex þá minkar hin, svo að útkoman helst óbreytt.
Eftir sömu lögum ættu léttar sólir að hafa meiri hraða en þungar
sólir.