Kirkjuritið - 01.08.1960, Blaðsíða 6

Um veitingu prestakalla.
Erindi flutt á prestastefnu 1960.
I.
Samkvœmt kristnirétti hinum forna skyldi sá, er kirkju átti,
sjá um kennslu og fóstur þess, er þjóna átti brauðinu, fá hon-
um bækur og messuföt og annast síðan uppihald hans.
í kristnirétti hinum yngra frá 1275 er ekkert rætt um prest-
kosningar, virðist ætlazt til, að biskup skipi þann til kirkju,
er honum sýnist.
Með siðabót koma ný kirkjulög.
Prestaköll voru í höfuðdráttum veitt á þann hátt, að „hinir
beztu menn“ í hverju kalli skyldu kjósa ásamt prófasti mann.
Síðan átti biskup að reyna lærdóm hans og vitsmuni. Fallist
hann á kosninguna, sendir hann meðmælabréf til lénsmanns
konungs, en hann átti að staðfesta kosninguna.
Næst er hér lögleidd kirkjuskipan Kristjáns konungs IV.
Samkvæmt henni tilnefna sóknarmenn sjö menn roskna og
ráðna og gefa þeim fulla heimild til að kjósa kerk í stað þess,
er frá fór. Tilnefni þeir engan innan tveggja mánaða, skal
kirkjulegur embættismaður konungs tilnefna hann og senda
uppástungu sína til biskups. Fallist hann á skipun hans, fær
hann veitingabréf. Þátttaka safnaðanna varð þó aldrei nema
nafnið tómt.
Því næst koma lög um þátttöku safnaða í veitingu brauða
1886.
Samkvæmt þeim velur landshöfðingi þrjá úr umsækjendum
og skal um þá kjósa, en tvo, hafi þrír sótt. Taki helmingur kosn-
ingabærra manna þátt í kosningunni og fái einn helming
greiddra atkvæða, hlýtur hann veitingu.
n.
Þá er komið að kosningalögunum frá 1907, sem í höfuð-
dráttum gilda enn. Aðalatriði þeirra laga er, að allir atkvæðis-
bærir menn í kallinu hafa rétt til að kjósa um alla frambjóð-