Kirkjuritið - 01.10.1962, Blaðsíða 13

KIRKJURITIÐ 347
þótt hann víziteraði aldrei neitt og færi ekki heldur nokkru
sinni utan, sem liann er þó neyddur til árlega.
Þetta er kirkjunni meira en bagalegt.
Reynslan hefur á liinn bóginn sýnt og sannað, að vígslu-
biskupar eru aðeins nafnbiskupar. Ekki svo að skilja, að þeir
hafi ekki allir verið úrvalsmenn frá uppliafi. En tign þeirra
hefur aldrei fylgt neitt vald né eiginlegt lilutverk. Það hefur
aðeins einu sinni komið fyrir, svo ég muni, að vígslubiskup
liafi verið settur í forföllum hiskups íslands til að gegna bisk-
upsembætti. Og það nýlega. Þegar Þórliallur biskup Bjarna-
son dó, var dr. Jón Helgason settur hiskup, en hvorki séra
Valdemar Briem né séra Geir Sæmundsson, en þá reyndi fyrst
ú það, hvort talið væri að vígslubiskujjar væru staðgenglar
biskups eða ekki.
Nú á dögum skortir kirkjuna ekki neins konar tignaremb-
aetti, sem hvorki fylgja ákveðin störf né skyldur. Vígslubisk-
upsembættin á því að leggja niður, en nota laun þeirra til að
launa biskupa á Hólum og Skálliolti. En jafnhliða því að
skipa þá, má fækka próföstum að miklum mun. Það brýtur
ekki í bág við neinar erfðavenjur. Tala prófastsembættanna
hefur alltaf verið meira og minna á reiki og allir, sem liafa
°pin augu sjá, að það er lireinasta fjarstæða að liafa þau nú
eins mörg og þau eru. Þyrftu alls ekki að vera fleiri en sex
til átta. Með því að fækka þeim sparast nokkur laun, sem
runnið geta til hinna nýju biskupa. Vízitasíur prófastanna
tuega þá líka að mestu falla úr sögunni.
Enn er sýnilegt að prestakallaskipun verður að umsteypast
innan fárra ára. Prestaköllunum fækkar í strjálbýlinu, en
fjölgar í þéttbýlinu. Koma þá til nokkrar tekjur af niðurlögð-
um prestssetrum — væntanlega afgjöld, því vart verður strax
horfið að því ráði að selja þau. Þær tekjur ættu að renna til
biskupsstólanna.
Hér skal ekki rætt um mörk biskupsdæmanna. Sýnist sem
þau ættu að verða auðsett. Eins virðist augljóst að biskupinn
1 böfuðborginni verði primus inter pares, þ. a. forseti biskupa-
ráðsins og oddvitinn í sameiginlegum málum út á við, með
svipuðu móti og Oslóarbiskup er í Noregi. Hér hefur aldrei
verið neinn erkibiskup og lians þarf ekki heldur enn við.
Margt er enn ónefnt í þessu sambandi, en eitt má sízt gleym-