Kirkjuritið - 01.10.1966, Blaðsíða 34

Pétur SigurSsson:
Jarl fólksins — Shaftesbury lávarður
(Fyrri liluti)
Átta ára drcngur sat kvöld eitt við stigagatiö uppi í stóru rík-
mannlegu liúsi í London. Hann var svangur, kaldur og vansæll
og hálf dimmt var þar einnig, en niðri í húsinu var bæði bjart
og lilýtt og nægtir af góðum veizlumat lianda gestum foreldra
drengsins. Þar var velsæld, en uppi bjó litli drengurinu við
vansæld, og j)ó var hann sonur liinna ríku foreldra.
Á þessum árum, um aldamótin 1800, voru mörg hungruð
og köld, klæðlaus, lirakin og Iirjáð börn í Bretlandi, sem áttu
heima ýmist í köldum og saggafullum kjöllurum eða uppi 1
lianabjálkaloftum, í dragsúg og kulda, en unnu á daginu í kola-
námum eða verksmiðjum, oftast 12—16 klukkustundir á dag»
ef ekki lengur.
Þannig var jió ekki ástatt um áðurnefndan dreng. Hann het
Antony Asbley Cooper. Faðir lians átti sæti í lávarðadeild |)jóð-
J)ingsins, eu móðir lians var dóttir Marlborougli greifa. 1 húsx
jieirra voru alls nægtir.
Um jiessar niundir var aldarfarið jjannig, að viðeigandi j)ótti
að börn væru báð ströngum aga. Talið var, að foreldrar spilltu
barninu, ef J)au spöruðu vöndinn. Efnað fólk skipti sér jafnvcl
sem allra minnst af börnunum. Eftirlitið og uppeldið var oft
að mestu eftirlátið vinnulijúunum, og stundum voru börniu
send burt af lieimilinu í heimavistarskóla, sein oft voru ekki
allt í sómanuin.
Sagt var um foreldra Antbonys Coopers, að þau Iiafi verið
óvenjulega lijartabörð, verið á kafi í stjórnmálum og sain-
kvæmislífi, en skipt sér lítið af börnunum. Þau hafi gengið nieð
þá skoðun, að alla daga ættu börnin að lifa í ótta við foreldrana-