Nýjar kvöldvökur - 01.10.1912, Blaðsíða 2

218
NYJAR KVÖLDVÖKUR.
skríllinn ærslast sem mest af gleðilátunum:
»Lengi lifi Órestes keisari.« Svo á annar að
kyrja upp lofkvæði um sigur Heraklíans, —
sá þriðji á að bæta þínu nafni við mitt nafn
—s skríllinn æpir okkur fagnaðaróp — einhver
stórherrann gengur fram og heilsar mér sem
keisara, eða hvað sem þú vilt — svæðið tekur
undir af fagnaðarlátunum — eg læt mér fyrst
fátt um finnast, — en stend svo upp og boða
hátt sjálfstæði 'nins suðlæga meginlands — og
að Afríka og Egyftaland séu héðanaf eitt ríki
— að ríkið skiftist nú ekki lengur í austur- og
vesturrómverskt ríki, heldur verði það nú héð-
an af norður- og suðurveldið. — Fagnaðaróp
— hver maður fær tvær drökmur (1 kr. 40 au.)
— loftið titrar af sigurópi — allir halda að
allir séu á sama'máli — og svo er alt unn-
ið.«
»En,« sagði Hypatía og reyndi að bæla
niður fyrirlitninguna, »hvað á þetta saman við
tilbeiðslu guðanna?«
»Nú — ja — þegar þú heldur að skríllinn
sé orðinn mátulega fyrirkallaður, þá stend-
urðu upp og heldur ræðu — þér ætti ekki að
verða erfitt um að fá efnið í hana — .<
»Pú gleymir því, þegar þú talar svo við
mig, að eg mun verða hinn æðsti meyprestur
gyðjunnar Aþenu, undir eins og eg hef vald
til þess, en héf þangað til fast í huga að hlýða
þeim skipunum, sem Júlían kennari minn,
lagði fyrir presta sinnar tíðar.«
»Pað sé langt frá mér að gera lítið úr
speki þess hins mikla manns. En þó mælti
mér leyfast að geta þess, að ástand ríkisins,
eins og það er nú, gefur mér heimild tii að
ætla, að hann hafi farið skakt að.«
»Sólguðinn, sem hann elskaði, var honum
hollur, og Iét hann falla hetjudauða fyrri en
skyldi verið hafa.«
»Óðara en liann var stiginn upp til hans
— flóði alda af kristnum ribbaldaskap aftur í
gömlu farvegina. Hefði hann látið sér nægja
það að halda innreið sína í Antíokkíu með
tíuþúsund skilmingamönnum og á hvítum fíl í
staðinn fyrir að gera það sem æðsti prestur
heimspekinnar með misjafnlega hreinum borða
— hefði hann bygt leikhús úr fílabeini í Dafn-
eslundi* og boðað leiki sólguðinum til dýrðar
eða einhverjum af allri guðahrúgunni — brauð
og leiki — - en hvað dugar það? Skríllinn
vill láta skemta sér — og til þess er aðeins
ein leið — holdsins og augnanna gaman, eins
og einhver Galilei komst svo heppilega að orði
einhverntíma.«
»Pú hefur rétt fyrir þér,« andvarpaði Hypa-
tía, »veiði þinn vilji.«
»Ah,« sagði Órestes, og lét sem hann
heyrði ekki andvarpið eða vildi ekki heyra það,
»nú er Hypatía aftur Hypatía, ráðanautur minn
og kennari. F.n í hverju á þá gleðigáskinn og
argið að vera fólgið ?«
»Alveg eins og þér sýnist — þó því aðeins
að það særi ekki augu siðsamra kvenna, eins
og svo oft vill verða.«
»Þá höfum við bendingaleiki — alt er hægt
að hafa, sem loddaraskapur og villidýr geta
í té látið.«
»Pú ræður því.«
»Gáðu að því, hvað miklu af goðasögum
er hægt að hnoða inn í bendingaleikina. Því
ættum við ekki að veita einhverjum guðinum
sigurinn í leiknum? Hvað væri hægt að gera
djarfara í þjónustu guðanna? En hvaða guð
ætti það að vera? Setjum nú svo, að Afrodíta
sigraði, og leikurinn endaði með því að Ven-
us dansaði, nýstígin upp úr sjávarlöðrinu. Pessi
saga er svo falleg, að eg get ekki skilið, að
að hún spilli siðferði fólksins.«
Hypatía roðnaði við. »Þú þarft vonandi
ekki minnar hjálpar við það.«
»Pú stendnr ofhátt í augum þessara góðu
manna, elskuelga lafði,« svaraði Órestes, »til
þess að þér yrði leyft að vera þar fjarverandi.
Ef brögð mín reynast happasæl, þá má vafa-
laust eigna helminginn af því þeim atvikum,
að fólkið veit, að það á að krýna Hypatíu um
leið og það krýnir mig. Komdu, sérðu ekki,
að þú gerir þér sjálfri götuna greiÖari, ef þú
*) Sjá Ben Húr.