Nýjar kvöldvökur - 01.11.1913, Page 16

256
NÝJAR KV0LDVÖKUR.
ennþá eftir 10 ára rannsóknir en þekking
manna á rafmagninu fyrir 100 árum síðan.
Rað var árið 1798 að Oalvani tók eftir
krampakippum í frosklæri, sem hann hengdi
með koparþræði á járnsnaga. Enginn hefði þá
haldið að þarna væri að ræða um náttúru-
krafta, sem mannkynið mundi, eftir fáeina
mannsalda, geta notað til að framleiða meiri
hita en nokkru sinni áður, til að lýsa upp
borgir og bæi, og verða hreyfiöfl fyrir skip
og vagnalestir, og sem þar að auki mundi
geta flutt málróm manna og skeyti landa á
milli um allan heim. A þessu er nu raun orð-
in og vér skoðum það nú eins og sjálfsagða
hluti. En þessi reynsla vor ætti að vara okkur
við því að koma með nokkrár staðhæfingar
um ómögulega hluti.«
Pví hefir verið spáð að jörðin mundi smátt
og smátt kólna og verða að köldu eyðihjarni,
þar sem engin lífsvera gæti þrifist. Sólin brennur
stöðugt og eyðir eldsneyti sínu; þess vegna
hefur þessi skoðun fengið marga áhangendur.
Rannsóknirnar um radíum glæða hinsvegar þá
von, að ekki þurfi þar með öll kurl að vera
komin til grafar. Pví ef vér hugsum oss að í
jarðskorpunni væri töluvert af úran og radíum
og öðrurn frumefnum í sundurleysingu, þá
væri hitaframleiðsla þeirra nægileg til að vega
á móti hitamissinum sem jörðin verður nú
fyrir árlega. En eftir þessu yrði þá jörðin ekki
hnöttur, sem stöðugt væri að kólna, heldur
væri hún hnöttur, sem gæti hitað sig sjálfur
þegar hún nyti ekki lengur sólarhitans. Lífið
á jörðinni ætti eftir þessu að geta haldið miklu
lengur áfram en hingað til hefur verið haldið
og mannkynið þarf eigi lengur að óttast að
verða úti á hjarninu, heldur getur það átt von
á að lifa um ótölulegan árafjölda.
VILTI JAGER.
Kýmnissaga eftir O. Mettenhausen.
j>FerschkeJ — Ferschke!«
»Herra lautinant?«
»Hvar í skollanum ertu? Eg hef nú víst
hrópað á þig í hálfa klukkustund. — Komdu
með fötin og stígvélin mín!«
»Fyrirgefið, herra lautinant, það má eg
ekki.«
»Hva — að? Máttu það ekki? Hvað hugs-
arðu, strákur, hver hefur bannað þér það?«
• Herra lautinantinn hefur sjálfur í gær —«
Hvað hefi eg í gær?«
»Herra lautinantinn sagði sjálfur í gær:
»Ferschke! Ofurstinn hefur sett mig í 5 daga
stofufangelsi, en hversvegna — það kemur þér
ekkert við. — Férschke!« sagði herra lauti-
nantinn, »eg verð að dúsa inni þessa 5 daga.
Undan því kemst eg ekki.«
»En eg þekki sjálfan mig, eg eiri því ekki,
að hýrast inni í 5 daga í þvílíku afbragðs
veðri og þegar mér fer að leiðast, stekk eg út.
En ef gamli skröggur hittir mig, þá hleypur
fjandinn í svínið. »Ferschke!« sagði herra laut-
inantinn, »þú stofnar hausnum á þér í háska
ef þú felur ekki öll mín föt og stívgél og fær
mér ekkert — ekkert af því þótt eg skipi þér
það. Þú mátt gjarna troða baðmull í eyru þér
eða fylla þau með stígvélaáburði, mín vegna,
eins og Dissefs sálugi gerði, eða hvern þrem-
ilinn hann hét. En ef þú svíkst um þetta, og
lætur niig komast burt og svo lendi eg í
klúðri, þá flæ eg þig lifandi og læt gjöra mér
nautsleðursstígvél úr húðinni.«
Lautinant von Jáger var í einkennisfrakka,
sem hann notaði heimafyrir, og slitnum reið-
stígvélum og stóð með hendurnar í vösunum
frammi fyrir þjóni sínum og glotti í kampinn.
»En Ferschke minn,« byrjaði hann með ör-
væniingarrómi, »það var bara heimskulegt uppá-
tæki af mér, og eg ték það alt aftur, þæði
þetta með stígvélaáburðinn og með vatnsbyss-