Nýjar kvöldvökur - 01.04.1935, Blaðsíða 33

Nýjar kvöldvökur - 01.04.1935, Blaðsíða 33
POMPEJI 79 -afdrep bæði fyrir sól og regni. Norðan torgsins er musteri Apollós og austan við það hafa verið enn fleiri musteri. Torgið var hjai-ta borgarinnar; þar voru guðirnir dýrkaðir, þar voru samkomur haldnar og komið saman til kosninga, dómar dæmdir, samningar gerðir og verzlun rekin, enda var íburðurinn hvergi eins mikill og þar. Frá torginu gengum við í stóran sveig um vesturhluta borgarinnar, sem opinn er almenningi til skoðunar. Það er erfitt og svo að segja ókleift lesandanum að fylgjast með margbrotnum lýsingum, götunöfnum og því um líku, þegar ekki fylgja uppdrættir og myndir. Ætla eg mér því aðeins að stikla á því, sem hverj- um lesanda getur skilizt fyrirhafnarlítið. Götunum hef ég áður lýst að nokkru. Þær eru mjóar eftir mælikvarða nútíma- manna, en þess ber að gæta, að húsin voru lág, flest aðeins einlyft, og við rek- um þegar augun í það, að húsakynni al- mennings hafa verið næsta þröng, enda var deginum eytt utan dyra svo sem föng voru á. Byggingarefni og stíll er aðallega þrennskonar. Elztu húsin eru byggð úr höggnum kalksteini og eru yfir- leitt með þykkri veggjum og klunnalegra lagi en þau yngri. Þar næst eru hús, sem byggð eru úr móbergshnullungum, límd- um saman með steinlími; er það seigt efni og hefur haldið sér vel. Nýjustu húsin, frá dögum Rómverja, eru auð- þekkt á því, að þá er farið að nota brenndan tígulstein í dyrastafi, horn, súlur o. s. frv., en þó óvíða í heila veggi. Þá kemur líka um leið marmarinn til sögunnar. Hús efnaðri manna hafa verið stór og rúmgóð. Ekki hafa þau verið glæsileg að utan, en innandyra hefur víða verið all- mikill íburður. Lag hinna nýrri húsa hefur verið hið sama og þá tíðkaðist ann- arstaðar í löndum Rómverja við Mið- jarðarhaf. Mest áherzla var lögð á það, að húsin skýldu fyrir sól og regni, enda er hitinn á þeim slóðum miklu oftar til baga heldur en kuldinn. Gluggar voru bæði mjög fáir og litlir, ekki beinlínis ætlaðir til að bera birtu, heldur til að leiða loft inn 1 herbergin, og svo til að líta út um þá, þegar svo vildi verkast, Á þeim tíma var varla til glergluggi. — Byggingarstíll hinna eldri húsa var þannig, að aðalinngangur hússins sneri að götunni; voru inngöngudyrnar frem- ur mjóar og var þar víða hafður varð- hundur í bandi: Cave canem, o: varaðu þig á hundinum. Útidyr voru jafnan læst- ar dag og nótt, en við hendina var dyra- vörður, er opnaði, þegar drepið var á dyr. Innan dyranna var fordyri og þar fyrir innan forsalur, sem var allbreiður og rúmgóður, og til hliðanna voru vana- lega nokkur smáherbergi. í loftinu miðju var stórt, ferhyrnt op, sem bar loft og birtu niður í salinn og herbergin. Fyrir innan forsalinn var stærsta rúm hússins, súlnasalurinn; var súlnaröð hringinn í kring og náði þakið aðeins fram á súl- urnar, en annars var opið upp úr. Til hliðanna og á bak við sal þenna voru svo svefnklefar, borðstofur, eldhús, baðklefar og kytrur þrælanna. — Skilrúm og dyr voru yfirleitt færri en eru á húsum nú á tímum, en í þess stað voru dregin þykk tjöld fyrir eða frá eftir því sem á stóð og hver vildi i svipinn. Það hús, sem er einna stærst og skraut- legast í Pompeji, er Vettía-húsið (Casa dei Vettii); er það norðvestan til í borg- inni. Hús þetta var grafið upp 1894—95, og af því að það var ákaflega íburðar- mikið, en tiltölulega lítið skaddað, hefur það verið dubbað upp svo sem unnt hef- ur verið og haldið við með mestu ná- kvæmni. Erfitt er að lýsa húsi þessu, þegar ekki er kostur á að sýna uppdrátt af því, en ég get ekki látið hjá líða að

x

Nýjar kvöldvökur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Nýjar kvöldvökur
https://timarit.is/publication/511

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.