Nýjar kvöldvökur - 01.04.1935, Blaðsíða 4

50
NÝJAR KVÖLDVÖKUR
hjón alkunn sa-kir mannkosta. Að Ólafi
stóðu sterkir íslenzkir ættstofnar, Briem-
arnir í móðurætt, en nánir föðurfrændur
hans voru þeir Jón Árnason bókavörður
og Sigurður Guðmundsson málari.
Fimmtán áia gamall fór Ólafur í lat-
inuskólann og settist þá í 2. bekk. Var
hann þá, að sögn skólabræðra sinna,
miklu fróðari og þroskaðri en almennt
gerðist um nýsveina. Nám sitt stundaði
hann af kappi í Latínuskólanum. Að
loknu stúdentsprófi 1882 hélt hann til
Kaupmannahafnar til háskólanáms. Þeg-
ar þangað kom, lagði hann fyrst stund á
náttúrufræöi, en hvarf eftir nokkra hríð
frá þvx námi. Mun hugur hans þá hafa
hneigzt meira að því, sem síðar varð að-
alstarf hans: söfnun og rannsókn ís-
lenzkra þjóðfræða, gamalla og nýrra.
Þvi er og eigi að neita, að líf hans í Höfn
varð allóreglusamt, að minnsta kosti með
köflum, og mun það hafa diægið úr fast-
skoi'ðuðu námi. í Höfn dvaldi ólafur
síðan til ársins 1897,. þá fyrst eftir 15
ára útivist hélt hann heimleiðis og sett-
ist að hjá foreldrum sínum að Hofi.
Engu prófi lauk hamx eftir heimspeki-
pi’óf, en þegar snemma á Hafnarárum
sínum varð hann kunnur af ritstörfum
sínunx og fræðimeixixsku.
Þegar heim konx að Hofi, hélt haixn
óti'auður áfi’am starfi sínu við söfxxuix
þjóðsagna og þjóðsiða og varð mikið á-
gengt, en jafnframt og engu minna tók
haxxix nú að fást við gróðurathuganir og
jurtasöfnun. Fjárskortur hanxlaði því,
að hann gæti tekizt á hendur verulegar
langferðir í því skyni. Rannsóknarsvæði
hans varð einkunx skaginn milli Eyja-
fjai’ðar og Skagafjarðar, og varð það
h.onum til mikils léttis í því efni,, að hanix
dvaldi oft laixgvistum hjá Guðmuixdi
bróður sínum á Hi-aunum í Fljótunx. En
þetta svæði þaulskoðaði hann. Lengstu
rannsóknai’ferðir hans voru til Grínxs-
eyjar, og sumarið 1901 fór hann nokkuð
um vestanvert Suðurland.
Á þessum árum kenixdi hann ööru
hvoi’u í Móðruvallaskóla í forföllum
og fjarveru kennaramxa þar. Hef ég
saixnspurt það, að hamx var kennari góð-
ur og ástsæll af íxemeixdum.
Hinn 6. september 1908 di’ukknaði Öl-
afur Davíðsson í Hörgá. Var hamx þá á
heimleið frá grasa- og steinasöfnun í
Gásafjöru. Tekið var að dinxixia af nóttu,
er hann lagði af stað frá Hlöðum áleiðís
til Möðruvalla. Hamx var einn á ferð sem
venja haixs var og þiæddi lítt alfaravegu.
Vita memx eigi með hverjum atburðum
slysið vai’ð, en för hestsins sýixdu, að
vaðleysa var, þar senx haixix hafði riðið
út í ána. Þamxig lauk æfi haixs mitt i
stai’fiixu.
Hiix rauixverulega saga Ólafs er saga
stai’fa hans. Því miður skortir mig all-
vei’ulega gögn til þess að gex-a glögga
grein þeirx-a, enda er rúmið takmai’kað.
Eins og fyrr er getið, hóf Ólafur ritstörf
þegar öixdverðlega á Hafnarárum sínúm.
Reit hann þá fjölda gréina stuttra og
langra í blöð og tímarit, bæði íslenzk og
ei’leixd. Ég hef ekki átt þess kost að
kyixna mér nenxa sumt af þessu, og af
lxinum erlendu ritsmíðunx hef ég exxga
séð, og get því ekkeit sagt unx efni
þeirra. Unx þessar mundir var hann mik-
ið riðinn við útgáfu »Sunnanfai’a« og
var jafixvel ritstjóri hans unx skeið. Mér
hefur talizt til, að í »Sunnanfara« séu íxá-
lægt 60 greinar eftir hann, en mjög eru
þær misjafixlega laixgar. Greinar þessar
fjalla unx allt mögulegt, þar er t. d. fjöldi
ritdóma, eix væru þær flokkaðar niður
eftir efni, muixdi nxest bera þar átveimur
flokkum: þjóðfræði og landfræðisögu ís-
lands. Hygg ég þá skiptingu réttasta á
verkunx Ólafs, að skipta þeim í þessa
tvo flokka. Mai’gt lendir að vísu utan
þeirra, og allmargt er til eftir hann af