Nýjar kvöldvökur - 01.04.1935, Blaðsíða 47
JÁRN-MARÍA
93
ræði og illri meðferð og jafnvel vei-ið á-
horfandi að blóðugum bardögum. María
ákvað því, köld og ákveðin, að þarna
skyldi hún ekki deyja.
Og hún var sömu skoðunar þremur
mánuðum seinna, þegar búið var að grafa
bæði Pasiphaé og Carmen, og stinga of-
urlitlum krossi ofan í blaut leiðin, sem
geymdu leifar þeirra. Hún var þá enn
alveg óttalaus um sjálfa sig og fannst
jafnvel að hún vera þarna eins og nokk-
nrskonar sigurvegari- Henni fannst hún
vera ómóttækileg fyrir öllum hættum. Og
hér var hún nú eins og drottning. Hún
var drottning, sem veitti öllum af náð
sinni, af því að það var skylda hennar.
— Að minnsta kosti fannst henni það
sjálfri að það vera skýlda. Hjá konum,
sem reka þennan hryggilega atvinnuveg,
verður þess stundum vart, að siðferðis-
tilfinningin bregst þeim svo, að þeim
finnst atvinna sín allt annað en ósæmi-
leg, jafnvel skoða hana sem köllun. Góð-
viljuð, blíðlynd og sátt við alla, réði hún
þarna ríkjum, eina hvíta konan á staðn-
um, án þess að hafa minstu hugmynd um
niðurlæging sína, og sem allir líka virt-
ust hafa gleymt. Og þegar Baniavaux,
sem nú var í annað skiptið kominn í ný-
lenduliðið, og var allra manna snjallastur
í að uppnefna menn, skírði hana »Járn-
Maríu«, þá fannst henni það eins og
hylling og bar nafnið með sama yfirlæt-
inu eins og Mahmúð soldán, þegar hann
tók sér viðurnefnið »sigurvegarinn«.
Hún réði þarna ríkjum og átti engan
keppinaut. Ein herdeildin kom af ann-
ari, nýir foringjar tóku við af gömlum,
hún sá hvernig bærinn óx, hvernig byggð
var hafskipabryggja og; fyrstu múr-
steinshúsin risu af grunni og bárujárns-
þökin lýstu, sem talandi vottur um vel-
sæld og yfirráð Evrópumanna í Afríku.
Nú var hún nærri því sú eina, sem mundi
hina örðugu daga, þegar hitasóttin lagði
svo marga unga og hrausta menn í gröf-
ina.
Þá var það eitt árið, að sumai'ið var
ennþá úrkomusamara en venja var til- I
staðinn fyrir hinar snögglegu stórrign-
ingar, sem á augabragði setja allt á flot,
en sólin svo þurrkar upp aftur á jafn-
skömmum tíma, komu nú sífelldar, gráar
sallarigningar, eins og í Evrópu. Svo
vikum skipti rigndi og rigndi, vatnið
seitlaði gegnum þök og veggi á kofunum,
úti var allt á kafi og fljótið flaut upp yf-
ir bakkana.
Allur gróður, illur og góður, óx dag-
vöxtum og oft og tíðum heyrðust drunur
innan úr skógunum, þegar stærðar tré
féllu fyrir sínum eigin þunga og rakan-
um, svo að jörðin hristist eins og í jarð-
skjálfta. En mesta meinið var þó að öll-
um þeim milliörðum af eiturflugum, sem
rakinn ungaði út og nú breiddust yfir
allt eins og landplága. Járn-María fór
til herlæknisins til þess að tala við hann.
»Ég man eftir þessu einu sinni áður.
Það er slæmt merki... Aumingja börnin
okkar!«
Það var siður hennar, þegar hún talaði
um hermennina, að kalla þá »börnin okk-
ar«; Læknirinn hnyklaði brýrnar. Hann
vissi vel, hvers var að vænta. Og þegar
fyrsti sjúklingurinn kom til hans og
kvartaði yfir óþolandi höfuðverk, skoð-
aði hann fyrst augasteinana og skipaði
honum svo að fara strax í rúmið.
»Það er í augunum, er það ekki?«
spurði Járn-María- »Og nú hefir hann
blóðnasir. Það er auðvitað gula sýkin,
er það ekki?«
»Já«, svaraði læknirinn, dauflega.
»Aumingja, aumingja bömin okkar!
Hvað getum við gert fyrir þau?«
»Það er ekki mikið hægt að gera«,
svaraði læknirinn, »Það verður að nudda
þá með sítrónusafa, sprauta inn í þá kín-
íni, og gefa þeim opium, svo þeir geti