Nýjar kvöldvökur - 01.07.1941, Blaðsíða 10

104
DAVÍÐ STEFÁNSSON FRÁ FAGRASKÓGI
N. Kv„
Vilborg hrekur púkana bráðlega á brott
með voðalegri særingarþulu, en ákallar
alla heilaga til líknar og frelsunar synd-
aranum.
Kerlingin þorir nú ekki að treysta því,
að heilagur Sankti-Pétur opni fyrir Jóni.
ef hann komi einn, og þegar hann litlu
seinna skilur við, bregður hún, með hjálp
Vilborgar, skjóðu fyrir vit honum og nær
sálinni hans þannig á vald sitt.
Næsti þáttur fer fram í klettahlíð einni,
hrikalegri og hélusleginni. Kerlingin er
þar með sál Jóns síns í skjóðunni, á leið
til himnaríkis. Hún er þreytt orðin og
móð og sezt niður til þess að hvíla sig.
Jóni, eða sálinni hans, líkar skjóðuvistin
bölvanlega og óskar þess að vera komin
í skrokkinn aftur. En kerlingin er þolin-
móð og umburðarlynd og reynir látlaust
að betra Jón með hógværum fortölum,
svo að hann megi frekar verða náðarirm-
ar aðnjótandi, þegar þau komi upp að
hinu gullna hliði.
Margt kemur fyrir meðan þau hvílast
þarna í klungrunum. Sálir, sem orðið hafa
afturreka við hliðið, koma hrapandi nið-
ur. Maður og kona koma hrapandi. Það
eru hjónin, sem sveltu og börðu Jón í
uppvextinum. Kerlingin vorkennir hinum
fordæmdu og vildi gjarnan geta hjálpað
þeim. Veit þó, að eins og sáð er, hlýtur
uppskeran að verða. Og hjónin halda á-
fram niður á við, en óvinurinn sjálfur
gægist glottandi fram undan kletti.
Næst kemur þjófurinn hrapandi, hann,
sem kom Jóni til að hnupla fyrsta kjöt-
lærinu. Böðullinn kemur á sama hátt, og
kerlingin talar um hríð við þá báða, en
Jón skýtur fram orði og orði, hvergi
klökkur. Svo hrapa þeir.
Þar næst kemur drykkjumaðurinn, þá
konan, sem Jón hrasaði með, hún, sem
elskaði — elskaði syndina. En á eftir þeim
kemur ríkisbubbinn, og kerlingunni verð-
ur að orði:
„Ekki stoðar að eiga gull
sé sálin ágjörn og lastafull“.
Það var hann, ríkasti höfðingi sveitar-
innar, sem kærði snauðasta kotbóndann
fyrir hnupl, hann, sem svældi undir sig
aleigu kotbændanna og gerði þá að ánauð-
ugum þrælum,
Síðan bætist sýslumaðurinn í hópinn og
neitar því, að til séu önnur lög en þau, sem
„signeruð" séu og staðfest af hans hátign,
konunginum, neitar að til séu önnur lög
eða annað réttlæti. Hrapar síðan í félagi
við ríkisbubbann. Og álengdar stendur
djöfullinn og þylur fræði sín, sinn vítis-
óð. Þarna kemur einnig fram Mikael höf-
uðengill. Hann hvetur sálirnar, sem upp
leita um klettariðin, til þess að halda á-
fram ótrauðar, þó byrðarnar séu þungar.
Þriðji þáttur fer fram í landareign
himnaríkis, en hún tekur við, þegar upp
fyrir fjallsbrúnina er komið. Þar er heið-
blár himinn, laufgræn skógartré til beggja
handa, og í fjarska bjarmar fyrir bústað
himnaföðurins og hinu gullna hliði.
Þarna mætir kerlingin ýmsum hinna
sáluhólpnu. Hún mætir prestinum og for-
eldrum sínum, og það verða fagnaðar-
fundir. Ekki falla þó gömlu konunni um-
mæli þeirra um Jón hennar. Óvinurinn er
hér enn á gægjum og hefir ekki sleppt til-
kalli sínu til innihalds skjóðunnar.
Bóndinn og Helga koma fram, og við-
ræðan, sem hefst milli þessara tveggja
sálna og kerlingarinnar er allt í senn fög-
ur, látlaus og gamansöm. Bóndinn og kerl-
ingin ræða um búskapinn á himnum uppl
og jörðu niðri. Helga er elskuleg kona,
gáfuð og frjálslynd, eins og þær getur
beztar meðal alþýðufólks. Og það kemur
í ljós, að þessum tveim er innilega hlýtt
til Jóns og dæma ekki brotlegan bróður,
enda trúir nú kerlingin þeim fyrir erindi
sínu hingað upp. Eftir það tekur Jón þátt
í viðræðunum og er ekki myrkur í máli,
frekar en fyrri daginn. Ekki lízt honum