Sjómannadagsblaðið - 12.06.1960, Blaðsíða 18

Við vígslu Hrafnistu í júní 1957. Forsetafrú Dóra Þórhallsdóttir, forseti íslands Ásgeir
Ásgeirsson, Matthías Þórðarson fornminjavörður, Olafur Thors forsætisráðherra.
ins, sem að mestu hvílir á tekjum
frá happdrætti DAS, má segja, að
hún eigi sín vaxtarár. Fyrsti áfangi
Dvalarheimilisins hefur nú starfað
um skeið. Síðastliðið ár með rúmlega
eitt hundrað vistmenn, þar af um
einn þriðja á sjúkradeild. Eftir því
sem mér er bezt kunnugt, gengur
starfsemin mjög vel. Mikilvæg
reynsla er fengin um húsakynni og
fyrirkoumlag allt. Er það mjög
gagnlegt við áframhaldandi bygg-
ingar á þessum stað. Mun nú
skammt til þess, að framkvæmdir
við næstu byggingu hefjist, ef allt
gengur eftir áætlun.
En Sjómannadagsráð horfir lengra
fram. A aðalfundi Sjómannadagsins
síðastliðinn vetur bar stjórnin fram
tillögu um það, að færa enn út kví-
arnar. Ef happdrætti DAS vegnaði
vel á næstu árum og framhald yrði
á rekstri þess, væri rétt að taka til
athugunar, að verja nokkru af tekj-
unum til þess að styrkja eða byggja
Dvalarheimili fyrir aldraða sjómenn
í bæjum úti á landi. Þessi tillaga fékk
góðar undirtektir á fundinum og
mun verða höfð til hliðsjónar, þegar
að því kemur, að fá happdrættis-
leyfið endurnýjað eftir fáein ár. Það
er vitað mál, að dvalarheimila fyrir
aldrað fólk er víðar þörf en í höfuð-
staðnum. Vissulega verður knúð á
dyr hjá fjárveitingavaldinu á kom-
andi árum um styrk til dvalarheim-
ila úti á landsbyggðinni. Það er því
nærtæk og skynsamleg ályktun hjá
Sjómannadagsráði, að starfsemi þess
verði færð út. Að happdrætti DAS
verði leyfður langur aldur. Að vin-
sældir þess um allt land verði enn
treystar með því, að dreifa hagnað-
inum. Svo vinsæl er hugmyndin um
Sjómannadaginn, að sjómannafélög
um land allt hafa gert hami að al-
mennum árlegum hátíðisdegi. Það
verður því auðsótt mál, þegar til
kemur, að fá þessi samtök til sam-
vinnu hvert á sínum stað, eða t. d.
í landsfjórðungi hverjum.
„Allt verður að bera sig.“
Þetta orðtæki, sem oft heyrist í
viðræðum manna og rétt þykir að
hafa í heiðri, vakti einnig fyrir
stofnendum Dvalarheimilisins. Það
er sjálfseignarstofnun og verður því
hver að borga fyrir sig, svo að allt
geti haldizt í horfi. Hins vegar er
vitað mál, að margir hinna öldruðu
manna, sem fá vist á heimilinu, eiga
engan sjóð til þess að greiða úr dval-
arkostnaðinn. Elli- og örorkulaun,
sem þeir fá úr tryggingum, hrökkva
ekki nærri til að greiða kostnaðinn,
og verður að líkindum svo fyrst um
sinn. Þeim verður því að koma fé úr
öðrum áttum. Annað hvort frá ætt-
ingjum eða frá sveitarsjóðum.
I sambandi við þetta vandamál
kom fram hugmyndin um, að koma
á Bíó-rekstri á vegum heimilisins.
Hugmyndin var, að afla tekna á
þennan hátt, svo að hægt yrði að
ívilna þeim vistmönnm, sem minnst
hefðu úr að spila; og eigi síður, ,ef
hægt væri að tryggja reksturinn á
þennan hátt. Munu fleiri hliðstæð
fyrirtæki hér á landi hafa þennan
hátt á. Þess má geta, að það var eitt
síðasta embættisverk núverandi
dómsmálaráðherra, hr. Bjarna Bene-
diktssonar, áður en hann lét af emb-
ætti 1956, að veita undanþágu frá
skemmtanaskatti af því fé, sem
heimilið kynni að fá inn á Bíó-
rekstri. Eru þetta stórmikil hlunn-
indi og nálega ómetanleg. A þessum
grundvelli var svo hafizt handa um
byggingu samkomuhúss með búnaði
til kvikmyndasýninga, en slíkt hús
var fyrirhugað í frumáætlun heim-
ilisins. Ráðamenn voru ekki á eitt
sáttir um, hvenær hafizt skyldi
handa um þessar framkvæmdir, enda
álitamál, eins og svo oft vill verða,
um mikilvæga hluti. En framvindan
í efnahagsmálum hefur þegar leitt í
ljós, að því fyrr sem hafizt var handa,
því betra.
Nú er samkomuhúsið fullsmíðað,
og verið að leggja síðustu hönd á
innanhússbúnað, þegar þessar línur
eru ritaðar. Forstjóri kvikmynda-
hússins gerir sér vonir um góðan ár-
angur þessara framkvæmda. Hverf-
ið kringum Laugarás byggist nú sem
óðast, þar rísa upp stórhýsi, hvert
af öðru, og verður þarna þéttbýli
mikið, þegar frá líður. Þess má geta,
að Dvalarheimilið hefur tryggt sér
forgangsrétt hér á landi til að nota
nýja, sérstaklega fullkomna sýning-
artækni með tilheyrandi myndum.
Hefur slíkt ekki sézt hér áður, og
er þetta mikil og merkileg nýjung.
Undirritaður hefur séð þessar mynd-
ir erlendis, og kæmi ekki á óvart, þó
marga langi til að skreppa í Laugar-
ásbíó, þegar farið verður að sýna
þar.
Hallgr. Jónsson.
2 SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ