Sjómannadagsblaðið - 12.06.1960, Blaðsíða 51

Stórborgin NEW YORK
Fyrir 350 árum var þarna skógarþykkni. Nú er þar ein af stærstu
og fjölmennustu borgum veraldar og mikil siglingaborg.
Segja má, að upphaf sögu New
York-borgar hafi byrjað sólheitan
eftirmiðdag 3. september 1609. En
þann dag sigldi Henry Hudson sínu
smágerða skipi, „Hálfmána“, inn í
flóann, sem New York stendur við,
og lét akkeri falla nærri þeim stað,
er nú nefnist Sandy Hook. Atta dög-
um síðar sigldi hann áfram inn fló-
ann á þann stað, er stýrimaður hans,
Robert Jet, skrifaði um, að væri
„mjög góð höfn fyrir öllum vindátt-
um.“
Hin sögulega sigling Hudsons um
flóann og afturkoma hans til eyjunn-
ar litlu, Man-a-hat-ta (Himneskt
land), var honum á þeim tíma held-
ur lítið gleðiefni og nær því að vera
persónulegur ósigur, — þar sem mis-
tekizt hafði það verkefni, er honum
hafði verið falið af Hollenzka aust-
ur-Indíu-félaginu, — að finna nýja
siglingaleið til Indlands. Og helzt
mætti ætla, að þegar hann sneri
stafni ,,Hálfmánans“ til hafs að nýju,
4. október 1609, að efst í huga hans
hafi ríkt vonbrigði. En jafn snjöllum
og reyndum siglingamanni eins og
hann var, hafi verið það nokkur
raunabót og augljós staðreynd, að
hann hefði uppgötvað og tileinkað
Hollandi einhverja þá beztu siglinga-
höfn, er hann hafði nokkurn tíma
augum litið.
Frá sagnir Hudsons, þegar hann
kom heim, urðu til þess, að í Hol-
landi var myndaður félagsskapur til
þess að nema land á þessum stað og
nefna það Nýja Holland. Árið 1625
var byggt virki á Manhattan-eyju,
er nefnt var Nýja Amsterdam, og
umhverfis þetta virki óx dálítil ný-
lenda.
Hollendingarnir réðu yfir þessu
landssvæði um 40 ára tímabil, og
eru enn við lýði einstök staðarnöfn,
er minna á veru þeirra þar, eins og
t. d. Brooklyn, Schermerhorn, Coen-
ties, Bronx o. fl. En nýlendan stækk-
aði lítið. Hollendingarnir þráðu
heimaland sitt, og þeim sem komu
til nýja landsins, líkaði ekki Norður-
Ameríski veturinn. Hollendingarnir
sögðu, „Nýja Amsterdam er góður
sumardvalarstaður, en ekki til þess
að lifa þar að staðaldri.“
Fólk af öðrum þjóðflokkum var
hvatt til þess að flytjast til Nýju
Amsterdam. Varð mikið aðstreymi
frá ýmsum þjóðum, og voru ríkjandi
18 tungumál töluð þar 1644. Flest-
allir innflytjendurnir höfðu það eina
takmark, að afla sér fjár á skömm-
um tíma og hverfa aftur til heima-
lands. Umhyggjan fyrir vexti og
viðgangi nýlendunnar var látin sitja
á hakanum fyrir ævintýralegri lífs-
baráttu.
Yfirráð nýlendunnar komust í
hendur Englendinga árið 1664 undir
stjórn hertogans af York, er skýrði
hana á ný og nefndi New York. —
Næstu öld hélt nýlendan áfram að
vaxa, en þó dræmt, einkum vegna
hinnar hatrömmu valdabaráttu milli
Englendinga og Frakka og óánægju
innbyggjanna út af yfirráðum hinna
erlendu manna.
Loks þegar sjálfstæði var unnið,
varð New York sameiginleg höfuð-
borg sambandsríkisins. Georg Wash-
í mynni Hudson-flóa. Frelsisgyðjan yzt til vinstri; landið á bak við er New Jersey.
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ 35