Sjómannadagsblaðið - 01.06.1995, Blaðsíða 26

„Enginn sem fyrir verkalýðshreyfinguna starfar
má gleyma uppruna sínum"
Rætt við Guðmund Hallvarðsson alþingismann sem í fyrra lét af
formennsku í Sjómannafélagi Reykjavíkur eftir 16 ára feril
A síðasta aðalfundi Sjómannafélags
Reykjavíkur lét Guðmundur Hallvarðs-
son af störfum sem formaður þess og
hafði hann þá gegnt formennsku í 16 ár.
Aður hafði hann veriðgjaldkeri félagsins
og er nú ritari þess. / tilefhi af 80 ára
afmœli félagsins í haust báðum við hann
að rijja upp ýmsa áfanga sem náðst hafa
í baráttunnni ogýmislegt sem honum er
eftirminnilegt frá þeim langa tíma sem
hann og félagið hafa átt samleið. Fer
spjall okkar hér á eftir.
„Nú þegar líður að því að mitt góða
félag, Sjómannafélag Reykjavíkur,
fagni 80 ára afmæli sínu, þá vil ég taka
fram að árin segja ekki alla söguna, því
Sjómannafélagið er síungt“ segir
Guðmundur í upphafi máls síns.
„Ég hóf störf hjá Sjómannafélaginu
árið 1972 þegar ég var kosinn gjald-
keri þess og gegndi ég því starfi til
1978 þegar ég tók við formannsem-
bættinu af Hilmari Jónssyni.
Formaður var ég svo til ársins 1994 en
jafnframt starfsmaður til 1991 þegar
ég settist á Alþingi. Ég er nú ritari
félagsins. Þannig hef ég nú verið
nátengdur félaginu í 23 ár. Allur þessi
tími er mjög eftirminnilegur og
skemmtilegur í minningunni, því þótt
stundum blési á móti og maður kæmi
heim með fangið fullt af vandamálum,
þá er ég ánægður og stoltur vegna
þeirra starfa sem ég innti þar af hendi.
En á tímamótum er margs að minnast
og þá ekki síst ágætra félaga sem ég
löngum átti gott samstarf og samband
við, því þróunin þessi ár var sú að sjó-
menn lögðu leið sína í síauknum mæli
á skrifstofuna til okkar. Þar var oft
talað tæpitungulaust um málefnin.“
Mikilvægar réttarbætur sem
fram náðust
„Þegar ég lít til þess sem helst tók
umskiptum á þessum tíma verður fyrst
fyrir sú breyting sem átti sér stað á
tryggingamálum sjómanna. Þar á ég
við þegar lögunum um hlutlæga
ábyrgð útgerðarmanns var breytt,
þannig að sjómenn hlutu nú betri
tryggingu en var. Fyrir 1972 var trygg-
ingu sjómanna þannig háttað að væru
menn að vinna á dekki og brotsjór reið
yfir skipið svo menn urðu örkumla á
eftir, taldist slysið af náttúrunnar völd-
um - enginn var ábyrgur og maðurinn
hlaut engar bætur. En 1972 eru þessi
ólög felld úr gildi og var það mikil
réttarbót.
Þá mun seint gleymast sá ávinningur
sem fékkst fram þegar breyting var
gerð á uppgjörsmálum fiskimanna.
Áður skyldi gert upp við fiskimenn
ársfjórðungslega, en nú var samnings-
bundið að gert skyldi upp við þá eftir
hverja veiðferð. Þarna var um ein-
hverja alstærstu breytingu að ræða sem
orðið hefur á kjarasamningum fiski-
manna. Að vísu hafði þetta fyrirkomu-
lag þegar tekið gildi á stóru tog-
urunum, en fyrir bátasjómennina
voru þetta stórfelld umskipti.
Vissulega gekk upp og niður að ná
baráttumálum fram og má þar nefna
Guðmundur Hallvarðsson: „Ég ákvað að
kynna mér þetta sjálfur og að mánuði
liðnum var ég kominn út á sjó um borð i
skuttogara. “
skiptakjörin, þáttöku í olíukostnaði og
svo framvegis. Þá urðu miklar
breytingar sem bæði náðu til far-
manna og fiskimanna þegar lögunum
um veikinda- og slysarétt sjómanna
var breytt, en það mun hafa verið
1980. Þá voru sjómönnum tryggð
tveggja mánaða staðgengilslaun bæri
slys að höndum, en í veikindatilfellum
í jafn marga daga og menn höfðu verið
um borð í skipinu - þó ekki lengur en
í tvo mánuði. Ég man vel þegar
umræða um þetta stóð yfir á Alþingi-
Þá var svo komið að samgöngunefnd,
sem hafði málið til umfjöllunar, var
ekki fráhverf því (eftir viðræður við
26
SJÓMANNADAGSBLAÐIP