Eimreiðin - 01.01.1946, Blaðsíða 41

EtMIlEIÐIN
LÝÐVELDISSTJÓRNARSKRÁIN
21
°g er undirbúningur liafinn með því að velja margt manna til
ráðagerða. Enginn skyldi vantreysta þeim að óreyndu. Auk þess
er sagt, að maður hafi verið sendur út um Jieim til að safna
stjórnarskrám annarra ríkja. Eigi má lieldur amast við þeirri
ráðstöfun, e/ ekki liefur verið unnt að útvega þær á einfaldari
°g fyrirferðarminni hátt. Góð viðleitni missir marks, ef Jiún
verður skopleg.
Þegar menn þessir liafa lokið undirbúningsverki sínu, ætti
að fela málið þar til kjörnu þingi til meðferðar, og hefði það
ekki önnur mál með liöndum. Það væri mjög óskynsamlegt að
fela alþingi það verk. Þeir, sem það sitja, eru langoftast valdir
111 eð tilliti til þeirra dægurmála, sem mest er rætt og ritað um
nndir liverjar kosningar. Og þó að stjórnarskrá væri skotið inn
í þær umræður, má telja víst — eins og nú er komið -— að
liún biði læg ra lilut í liugum fjölda kjósenda fyrir dægur- og
liagsniunamálum. Það má ekki koma fyrir. Þegar „stjórnar-
skrárþingið“ liefur samþykkt stjórnskipunarlögin, ætti að hera
þau undir kjósendur. Nái þau samþykki meiri liluta kjósenda í
landinu, yrði það fullnaðarstaðfesting. EJla yrði kosið að nýju
Þ1 þingsins, unz staðfesting fengist. Þannig ætti að fara með allar
^reytingar á þeim lögum.
Kosningar til stjórnlagaþings ættu fram að fara með öðrum og
óliáðari liætti en hið flokksbundna kosningafyrirkomulag við
alþingiskosningar nú lætur í té. Auk þess ætli almennur Itosn-
J'igarréttiir að vera bundinn við ákveðið þekkingarstig, sem.
kjósandi sýni með prófi um leið og liann fær réttinn og alls
ekki fyrr en sama árið. Að vísu má deila um, hve mikil sú
þekking skidi vera og skynsamlegt að vera ekki of kröfuharður.
Eh lágmarkskrafa ætti þó að vera: 1. Áheyrilegur lestur í lieyr-
anda liljóði. 2. Skýr skrift með nægilegri þekltingu til að íaða
stöfuni svo, að úr verði vafalaust mál — þótt eigi sé fylgt full-
komlega viðurkenndum stafsetningarreglum. 3. Að geta Jeyst
algeng og einföld viðfangsefni úr daglegu Jífi með reikningi, sem
aðeins þarf liöfuðregl urnar í einskonartölum til. 4. Að kunna
aSalþráðinn í sögu Islendinga. — Það verður varJa sagt, að þetta
seu háar kröfur, og eru þær nokkuru lægri en nú er krafizt við
fullnaðarpróf barna. En það nægir ekki. Fjöldinn af þeim, er ekki
fara á framhaldsskóla, liafa gleymt barnaþekkingu sinni — eigi