Eimreiðin - 01.01.1946, Síða 57

eimreiðin
Skáldið E. M. Forsier.
Fáir núlifandi brezkra skáldsagnahöfunda njóta eins mikilla
vinsaelda og frægðar í Bretlandi eins og rithöfundurinn E. M.
Forster. Skáldin Bernard Sliaw og H. G. Wells eru að vísu bæði
heimsfræg.og enn á lífi, þegar þetta er ritað. En þau heyra til
eldri skáldakynslóðinni og stóðu á hátindi frægðar sinnar
a fyrsta áratug þessarar aldar. Bækur þeirra eru að vísu enn
lesnar, og enn þykir mikið til þeirra koma. En Forster er skáld
samtíðarinnar og í fullu fjöri, þar sem aftur á móti bæði Shaw,
Wells, Galsworthy og Arnold Bennett eru fyrst og fremst skáld
liðna tímans, enda þótt þeir væru enn mikilvirkir höfundár, þeg-
ar fyrstu sögur Forsters komu fyrir almennings sjónir. Því sé
niiðað við tímaröðina eina saman, þá má vel telja Forster til
Edwards-tímabilsins, sem svo er nefnt í bókmenntasögu Breta,
aranna á undan fyrri heimsstyrjöldinni (1914—1918), þar sem
fyrsta skáldsaga lians kom út í fyrsta sinn árið 1904, sú fjórða
1910 og sú síðasta árið 1924. Það, sem eftir Forster liggur, ér
nefnilega alls ekki mikið að vöxtum, aðeins fimm skáldsögur,
fáeinar smásögur, auk viturlegrar bókar um skáldsagnagerð ()g
nokkurra ritdóma og æviminninga.
Á árunum 1900 til 1910 voru hugðarefni skálda og listamanna
einkum þjóðfélagslegs og stjórnmálalegs eðlis. Þeir liéldu, að ef
haegt væri að bæta úr efnaskorti og koma þjóðfélagsmálum í
fett liorf, þá væri þar með fengin lausn á öllum mannlegum
vandamálum. Það er að vísu síður en svo, að Forster hafi látið
81g engu skipta þessi mál. Hann hefur verið ritstjóri víðkunns
vikublaðs um þjóðfélagsmál og bókmenntir. En sjónarmið hans
voru önnur en samtíðarmanna lians. 1 skáldsögum þeirra tíma
har mest á ævisöguforminu, tilhneigingunni til að lýsa lífi aðal-
Persónunnar í réttri tímaröð frá vöggunni til grafar, skáka henni
a sinn stað í þjóðfélaginu, lýsa háttum hennar, trú og starfi,
tómstundum liennar, jafnvel því hvernig lnin klæddist o. s. frv.
bessi frásagnarháttur var alls ekki að skapi Forsters. Áhugi lians