Eimreiðin - 01.01.1956, Page 64

52
EIMREIÐIN
Moren, dóttur skáldsins Sven Moren. Hún er í röð beztu ljóó-
skálda Norðmanna. Sagt er, að þá er hún hafi komið tueö
handrit af ástarkvæðum til ráðunauts eins af bókaútgefend-
unum í Osló, hafi ráðunauturinn ráðlagt henni að gifta sig 1
stað þess að yrkja. Hún gifti sig Tarjei Vesaas, og hvorki hnn
sjálf né skáldskapur hennar hafa beðið hnekki við þá ráða-
breytni. Þau hjónin liafa síðan búið í Miðbæ, eignazt bórn
og buru og komizt bæði langt í heimi bókmenntanna.
3.
Smáskáldin er oftast hægt að merkja einhverri ákveðinm
bókmenntastefnu, en þó að hjá hinum meiri skáldunum finnist
ýmis einkenni þessarar eða hinnar stefnu, er sjaldnast hsg1
að draga þau í dilk. Og ritdómarar og bókmenntafræðing31
hafa verið í hálfgildings vandræðum með það, hjá hverjun'
þeir skyldu vísa Tarjei Vesaas til sætis. En annars hefur þa®
verið um hann sagt, að hann væri ljósasta dæmið urn fráhvaif"
ið í sagnaskáldskap nútímans frá hinu nakta raunsæi. Og vlSt
er um það, að hve áhrifamiklir sem þeir atburðir eru, sen1
hann lýsir, og hve ljóst sem þeir virðast iiggja fyrir, eru þeir
þó fyrst og fremst táknrænir. Ilonum er aðalatriðið að leiÓa
í ljós hinn innri veruleika, svo blátt áfram og umbúðalaust
sem unnt er.
Inróæismanninum Tarjei Vesaas kynnumst við strax 1
fyrstu bókunum hans. Hann lýsir sér þar í ástríðuþrungh1111
innlifun, en gleggst kemur þó innsæisskáldið fram í því foruu*
sem Vesaas er nú orðið eiginlegt, formi, sem er svo sérhadu
að ef það á ekki að verða stirðnað og eins og steinrunnið, ver
ur stíllinn sífellt að vera þrunginn æsilegum innri þunga'
Þennan spankennda innri þunga leiðir Vesaas í ljós með an
stuttri hrynjandi stílsins, hrynjandi, sem stundum getur na;st
um orðið stuttaraleg, — með notkun sefjandi tákna og 11
inga — og með hnitmiðuðum endurtekningum. Það er s'°
um marga af hinum einstrengingslegu og hunzku spottunu11
bókmenntanna, að form þeirra er svo fágað og glæsilegt, a^
lesandinn gleymir að hyggja að innihaldinu. En þetta er
annan veg um Vesaas. Formið á þar engan veginn að vera
höfuðatriðið. Það er einmitt hin ástríðuþrungna hneigð hallS