Eimreiðin - 01.01.1956, Page 69

TARJEI VESAAS
57
Slnna, og það var einmitt £yrir hin fullkomnu snillitök á þess-
Um vettvangi, sem hann í fyllingu tímans reyndist £ær um
að skrifa meistaraverkið Huset i mörkret.
Árið 1933 gaf Vesaas út Sandeltreet, fallega og liugðnæma
s°gu um dulardóma fæðingar og dauða. í henni verður ekki
vart þeirrar innri, uggkenndu baráttu, sem speglast í sögun-
Um um dalbúana og ána og stífluna, og það er bjart yfir sög-
unum um Per Bufast, Det store spelet (1934) og Kvinnor rop-
ar heim (1935).
Með þessum sögum færðist hann meira í fang en nokkru
Slnni áður, því að fyrir honum vakti að lýsa lífinu á norskum
bóndabæ eins og það hefur í aðalatriðum verið fyrir þúsundir
ll þúsundir ofan af bændasonum allt frá miðöldum og fram
U1 þessa tíma.
^et store spelet er talin frábær bók, og sumir vilja halda
Því fram, að hún sé veigamesta bók skáldsins. Sem lýsing á
'ífi bóndans og þeim töfrum, sem því fylgja, hefur hún jafnvel
Verið talin komast til jafns við Markens gröde, eftir Hamsun,
°§ lýsingunni á drengnum Per Bufast liefur verið líkt við
kaflana frábæru um bernsku Odins í skáldsögunni I eventyrc,
e^tlr Olav Duun. Og hvað sem þessu líður, er þetta mikil
skáldsaga, full af birtu og mildi og látlausri lífsvizku. „Det
st°re spelet" er lífið á bænum, líf fólksins, dýranna og gróðr-
arins, breytilegt eftir árstíðum og undir áhrifum regns og sól-
ar °g vinda. Það, sem gerir söguna að snilldarverki, eru fyrst
°g fremst þau vinnubrögð skáldsins að tvinna saman þroska-
Sugu drengsins og töfra náttúrunnar, lifandi og dauðrar. Vesaas
s úur allt frá, sem ekki varðar beinlínis samband manns og
’u°ldar, svo að bókin er ekki raunsæissaga í þess orðs venju-
egu merkingu, þó að hins vegar sé mörgum atburðum lýst af
l°rfu og þróttmiklu raunsæi.
Síðara bindið er ekki jafn gott og heilsteypt skáldverk og
11 fyrra. Sums staðar er frásögnin alllangdregin, og stund-
lllu gætir of mikið endurtekninga. En samt er bókin yfirleitt
j^jög vel skrifuð, og lýsingin á ekkju Eilívs Bufasts verður sér-
§a rninnisstæð. Hún lifir og hrærist í ást sinni á ættinni og
Ut°ldinni, — er af henni rammur eimur ættar og moldar. Og
Pessu bindi hefur það, sem er utan túngarðsins og takmarka