Eimreiðin - 01.09.1970, Síða 51

JAKOB KRISTINSSON
195
hvað alúð, gáfur og drengskap snerti. Margt reyndist þó mannlegra
í fari hans en ég bjóst við, og kem ég bráðum að því nánar. Frú
Helgu hafði ég aldrei áður heyrt getið. Hún var alltaf að vaxa í
vitund minni frá fyrstu sýn, unz vegir okkar skildu.
Svo undarlegt sem það kann að virðast, þá man ég ekki til, að
síra Jakob minntist á guðspeki í mín eyru þau þrjú ár, sem við unn-
um saman á Eiðurn, nema einu sinni, og þá lítillega. Næst skóla-
starfinu, sem hann lét sér mjög annt um, var honum tíðræddast um
bókmenntir. Þó að síra Jakob væri að líkindum þjóðkunnastur sem
ræðuskörungur, þegar hann var forseti Guðspekifélagsins og það
starf hafi eflaust veitt honum marga fullnægjustund, hef ég sjálfs
hans orð fyrir því, að skólastjórnarárin á Eiðum, einkanlega tvö þau
síðustu, hefðu á ýmsan hátt verið sér þau hugþekkustu, sem hann
hefði lifað.
Áður en persónuleg kynni okkar síra Jakobs hófust, hélt ég, að
hann væri mikil alvörumaður og gæddur allt að því ofurmannlegri
tign, ró og skapstillingu, sem ekkert ytra brambolt fengi raskað.
Þetta reyndist þó nokkuð á annan veg. Þó að alvara sýndist á yfir-
borðinu og framkoman væri fáguð, leyndist græskulaus kímni undir
því, svo að ósjaldan löðuðu skringileg orð eða atvik fram góðlátleg
bros og jafnvel hjartanlegan hlátur. Að öðrurn þræði var hann
glettnisfullur æringi, en ætíð í góðu. Hann gat átt það til að vera
ósanngjarn, sem stafaði af örum skapbrigðum. Stilling hans gat
brugðizt, en drengskapurinn aldrei. En einmitt þessar eigindir —
menn geta nefnt þær breiskleika — gerðu síra Jakob miklu skemmti-
legri að minni hyggju en hann ella hefði verið. Þrátt fyrir hans
miklu gáfur og snilld, gat lionum yfirsézt hraparlega í hversdagsleg-
ustu hlutum. í þeim efnum reyndist frú Helga skólastjóranum oft
og einatt skarpskyggnari. En jafnvel gallar síra Jakobs og yfirsjónir
„hölluðust á sveif dyggða hans,“ eins og skáldið Robert Burns komst
að orði í grafskrift yfir föður sinn. Þess vegna þótti öllum, sem
kynntust honum, vænt um hann.
Það sem liækkaði síra Jakob rnest í mínurn augum sem skóla-
mann, voru stefnufesta, virðuleiki og alúð í framkomu og vilji til
vaxtar sér og öðrum til handa. Nafn bókar hans, Vaxtarvonir, gat
því ekki verið betur valið. Og einmitt sá vilji, sú viðleitni, er snarasti
þátturinn í ræðum hans og ritgerðum. Sem dæmi rná nefna erindið
um Ólaf pramma. Ég heyrði hann flytja það einvern veturinn, sem
við unnum saman á Eiðum. Nefndi hann það þá Leik í prem þáttum.