Eimreiðin - 01.09.1970, Blaðsíða 52

196
EIMREIÐIN
Mér varð það ógleymanlegt, því að þar fylgdist að snilldarleg bygg-
ing þess, hnitmiðað orðaval og frábær flutningur. Hann hóf mál
sitt með því að segja gamansögu af Nesreddín, sem kom áheyrendum
til að skellihlæja. Svo spaugileg var hún og vel sögð. Að öðru leyti
llutti hann erindið af blöðum. Og svo vel man ég orðalagið enn í
dag, að ég þekkti hverja setningu við lestur þess eftir meir en þrjátíu
ár. Sama máli gegnir og um ýmis önnur erindi, er ég heyrði síra
jakob flytja á Eiðum. Það er því ekki alls kostar rétt, sem Þórleifur
Bjarnason segir í formálanum, að við flutning erinda hafi síra Jakob
aldrei fylgt handriti, og segi ég ]rað hvorugum til ávirðingar, síra
Jakob eða Þórleifi, heldur sannleikanum samkvæmt.*
Ef til vil! er mér síra Jakob minnisstæðastur, þegar hann kvaddi
nemendur sína á vorin. Þeir áttu margir langt heim að sækja, fóru
sumir gangandi, enda vegir oft og víða ófærir bílum við skólaslit
rétt eftir sumarmál, lögðu því af stað fyrir allar aldir, jafnve! um
óttubil. Voru þau síra Jakob og frú Helga þá komin á fætur, vitan-
lega örþreytt og lítið sofin, og litu eftir útbúnaði þeirra, er þeir voru
að leggja upp með föggur sínar og nesti. Handtakið var mjúkt, en
þétt og alúðlegt. Hugheilar árnaðaróskir fylgdu. Á eftir þeim var
horft, unz þeir hurfu bak við ásana, í hvaða átt sem þeir fóru, og
ekki trútt um, að sumum vöknaði um augu.
Mér eru sérstaklega minnisstæð orðaskipti síra jakobs og okkar
samkennara hans að lokinni einni slíkri kveðjustund. Síra Jakob
fórust orð eitthvað á þessa leið: „Mikil verða nú viðbrigðin fyrir
þessa unglinga að koma heim í fásinnið, lágreist, köld og dimm
hreysin, úr salarkynnunum hér, hlýjum og uppljómuðum, þar senl
þeir hafa unað hag sínum vel við leik og nám í allan vetur meðal
fjörugra iélaga. Sú er þó bót í máli, að vonandi hafa þeir safnað ein-
hverjum þekkingarmolum og gleðigjöfum, er geta enzt þeim sem
ofurlítið vegarnesti út í lífið. Það er þó ekki einskis virði að geta
vermt sig við slíka glóð.“
Fá eða engin ritsmíð síra Jakobs lýsir eins vel, hvað þá betur,
viðhorfi hans til skólans og smágreinin Á skeiðsenda, sem hann skrif-
*Þetta breytir þó engu um regluna: Margar snjöllustu ræður sínar flutti síra
Jakob alveg blaðalaust. Svo var t. a. m. um eina mest rómuðu ræðu lians
austan lands, þá er hann flutti á héraðshátíð Austfirðinga að Egilsstöðum sum-
arið 1930. Af lienni var ekkert orð skrifað. Skilríkur maður, er það sumar
dvaldist á Eiðunt, sagði mér, að samning þeirrar ræðu hefði kostað síra Jakob
lieillar viku starf. Meðan á samningunni stóð, hélt liann einn til úti í Eiða-
hólma hvern dag og lét færa sér þangað mat.