Eimreiðin - 01.09.1970, Síða 56

200
EIMREIÐIN
verið við heldur slæma heilsu síðan við komum suður. Meðan við
vorum fyrir norðan í sumar var hún hin frískasta. Læknar telja,
að hún hafi gallsteina, og er það illur sjúkdómur og erfiður við-
gerðar nema með uppskurði. Eg vona samt hins bezta.“
En von síra Jakobs um bata frú Helgu brást. Hún andaðist 26.
maí 1940. í næsta bréfi til mín jrar á eftir, dagsettn 7. september
sama ár, víkur hann að andláti hennar með svo felldum orðum:
„. . Og svo hefi ég stundum verið dálítið viðutan síðan ég missti
konu mína og hugurinn ekki heima. En tíminn dregur úr sviða og
læknar oft djúp sár, þótt auða skarðið sé alltaf opið.“
Skal nú enn vikið að bók síra Jakobs og staðnæmzt við stutta
grein, er ég tel eina af hreinustu perlum hennar. Heitir sú Tvœr
konur. Er fyrst lagt út af sögu frá dögum Vespasíans keisara. Ejallar
hún um hjón, sem hétu Espónína og Júlíus Sabíníus, en hann var
foringi uppreisnarnranna gegn keisaranum. Biðu Jreir lægri hlut, og
virtist Sabíníusi tæpast undakomu auðið. En hann leyndist í dinnn-
um helli undir sveitasetri sínu í níu ár. Kona hans unni honum
svo mjög, að hún stóð við hlið hans í hellinum allan þann tíma og
létti honum lífið á allar lundir, unz hann fannst og var tekinn af
lífi. Espónína kaus heldur að deyja með bónda sínum en lifa eftir
hann. Hin konan er Auður Vésteinsdóttir, sú er fylgdi bónda sín-
um, Gísla Súrssyni, í útlegð hans í 13 ár, allt fram að drápi hans,
og horfði á það fjötruð, en fór síðan alfarin af landi burt og tók
kristna trú. Þessar tvær sögur verða höfundinum elni í eitt snilldar-
legasta minni kvenna, sem skrifað hefur verið á íslenzku. Greinin
endar á Jressa leið:
,,Það er réttmætt og sjálfsagt, að konan fái að reyna krafta sína á
sérhverjum vettvangi lífsins. En hversu mikinn frama, sem hún
kann að fá á nýjum starfssviðum, mun þó eitt víst, að með engnm
hætti fái hún fremnr hjálpað hinum margþjáða og synduga heimi
en með því að elska líkt og Auður og Espónína, því að „fegurst og
kærst og að eilífu stærst“ er hún í ást og kærleika.“
Greinin birtist í Nýju kvennablaði í apríl 1941, tæplega ári eftir
að frú Helga, fyrri kona síra Jakobs, andaðist. Ritgerð Jæssi er hituð
trega þess manns, er orðið hefnr fyrir ástvinarmissi. Frú Helga hafði
ekki aðeins verið síra Jakob fylgjnengill og sálufélagi um langt ára-
bil heldur og verndari veillar heilsu hans, er mun hafa versnað
næstu árin, þó að lítt væri orð á gert, fyrr en um Jwerbak keyrði vet-
urinn 1943—44.