Ægir - 01.08.1937, Blaðsíða 8

162
Æ G I R
gömul fiskveiðaþjóð, og sennilega sú, er
stendur einna fremst. Evrópuþjóðunum
er ekki nema að nokkru leyti kunnugt
um, hvað Japanar hafast að um fram-
leiðslu sjávarafurða, en hitt er fullvitað,
að þeir sækja ekki stutt til veiða, þvi
þeir fara heimshafanna á milli.
Japanar hafa um alllangt skeið stund-
að hvalveiðar, en þó ekki nema að litlu
leyti á horð við Norðmenn. Hvalafurð-
ir sínar hafa Japanar að miklu leyti selt
til Evrópu og því að nokkru leyti sótt á
sama markað og Norðmenn. Japanar
eru sifellt að auka hvalveiðar sínar. Ar-
ið 1934 keyptu þeir fljótandi verksmiðju
af Norðmönnum og 1936 bættu þeir við
nýrri verksmiðju og voru þær báðar not-
aðar við hvalveiðarnar í Suður-íshafinu
árið sem leið, og hræddu þær háðar sam-
tals 26000 smál. af hvallýsi. Eftir því
sem japönsk blöð segja, voru þá 28 fljót-
andi verksmiðjur frá öðrum þjóðum.
Þar af voru 14 norskar, 12 enskar, 1
þj'zk og 1 dönsk. Nú nýlega liafa Japan-
ar hleypt af stokkunum nýrri lljótandi
verksmiðju og er það sú fyrsta,sem byggð
er eftir þeirra fyrirsögn. Þessi verksmiðja
liefir 40 tanka undir hvallýsi og tekur
liver þeirra 500 smál. Fyrir þessa verk-
smiðju eiga að veiða 8 hvalveiðabátar
og er hver þeirra 200 smál. að stærð.
Ráðgert er að á næstunni verði byggð-
ar 5 lljótandi hvalaverksmiðjur og eiga 3
þeirra að vera 21 þús. smál. að stærð
en 2 22 þús. smál. Nú þegar eiga Jap-
anar 3 11 jótandi hvalaverksmiðjur og þeg-
ar hinar 5 verksmiðjur, sem ráðgert er
að hyggja, hafa einnig tekið til starfa,
þá er talið, að í þeim öllum megi vinna
150 þús. smál. af hvallýsi árlega. Þegar
svo verður komið, munu Japanar ekki
verða miklir eftirbátar, hvorki Norð-
manna né Englendinga, i þvi, sem að
hvalaveiðum lýtur.
Hvalaverksmiðja, sem er 22 þús. smál.
að stærð, þarf að fá um 1600 hvali til
vinnslu, ef að fylla á alla lýsistanka verk-
smiðjunnar. Eftir þessum reikningi þyrftu
Japanar að fá árlega 7780 livali, til þess
að hinar 5 fljótandi verksmiðjur, er þeir
ráðgera að byggja á næstunni, fengju
fullfermi af lýsi. Japanar eiga nú 3 fljót-
andi verksmiðjur, sem fara til veiða í
ár og þurfa þær allar til samans að fá
3500 hvali til hræðslu, til þess að fylla
lýsisgeyma sína. Alls geta því Japanar,
þegar þeir hafa komið hvalveiðum sin-
um á það stig, er þeir nú tala um, tek-
ið til vinnslu í hinar fljótandi verksmiðj-
ur 11280 hvali árlega.
Fremst í stefni hvalaverksmiðjanna er
komið fyrir útbúnaði, sem notaður er
til þess, að taka hvalina inn á þilfar, svo
að hægt sé að skera þá þar.
Fyrir hverja verksmiðju fiska að jafn-
aði 6—8 hvalveiðabátar og eru þeir 200
—260 smál. að stærð. Hvalveiðabátarnir
fylgja móðurskipunum á veiðisvæðin, en
þegar þangað kemur tvístrast hvalveiða-
bátarnir til þess að elta og skutla hval-
ina. Þegar einhver báturinn hefir dreiJ-
ið hval, dæla skipverjar sérstakri loft-
tegund í hvalinn, svo að hann geti ilot-
ið þangað til móðurskipið, hin Iljótandi
verksmiðja, kemur og innbyrðir hann.
Þegar hvalveiðabáturinn hefir gengið frá
hvalnum, gefur hann móðurskipinu merki
um það með fánum, og eftir að hin fljót-
andi verksmiðja hefir gefið merki aftur
á móti, fer hvalveiðabáturinn aftur að
leita eftir hval. Þannig gengur það til
koll af kolli allan veiðitíman. Þegar móð-
urskipið hefir fengið alla tanka fulla, fer
það til Evrópu og kemur lýsinu á mark-
að. En hvalveiðabátarnir fara til Japan
eða vanalega til Höfðaborgar og þar fá
þeir allan útbúnað og viðgerð fyrir næstu
vertíð.