Ægir - 01.08.1937, Blaðsíða 12

166
Æ G I R
og einna mest jókst hann meðan að
rússnesk-japanska og japanska-kínverska
sti'íðið stóð yfir, því að þá var mjög
mikil eftirspurn eftir niðursuðuvörum.
Af allri niðursuðuvöru Japana nemasjáv-
arafurðir 57°/o. Einkum er það krabbi,
sardínur og lax, sem Japanar sjóða nið-
ur og þykja þessar vörur vera með þeim
beztu, sem völ er á, liæði i Evrópu og
Ameriku. Þá selja Japanar einnig mikið
af niðursuðuafurðum til Vestur-Afrikn,
og liafa þeir komið á föstum gufuskipa-
ferðum þar á milli. Ameríkumenn liafa
reynt að bægja frá sér, að nokkru leyti,
japönskum niðursuðuvörum, með því
að leggja á þær báa innílutningtolla, en
það befir komið fyrir ekki, því að Jap-
anar bafa þá bara lækkað verðið á vör-
unni að sama skapi. Þannig er það víð-
asl bvar í heiminum, þar sem Japanar
sækja á markað, að þeir geta boðið ílest-
ar sínar framleiðsluvörur með miklu
lægra verði en aðrar þjóðir og stafar
það einkum af því, bvað þeir bafa ó-
dýran vinnuafla á að skipa. T. d. liafa
japanskar stúlkur, sem vinna i verk-
smiðjum, 1 kr. á dag í kaup.
Japanskar sardínur búa við stærri
markað í veröldinni en ilestar aðrar nið-
ursoðnar sjávarafurðir. Um sardínumark-
aðinn farast Japönum sjálfum orðáþessa
leið: »Sardínumarkaðurinn á að vera
eins víðfeðmur og fátæktin, sem nær um
heim allan og lætur brydda á sér á ó-
líklcgustu stöðum.«
Ilvað bafa íslendingar bafst að i nið-
ursuðuframleiðslu sjávarafurða ? Á þessu
sviði liafa íslendingar gert svo lítið, að
það vekur iiryggð i lniga að minnast á
það. Fyrir 30 árum setti Pétur M.Bjarna-
son kaupm. á slofn niðursuðuverksmiðju
á ísafirði. Til þessa fyrirtækis var ekk-
ert sparað, mikið og gotl verksmiðju-
bús var reist og nýjar vélar keyptar. í
uppbafi voru aðallega soðin niður skar-
kolaflök, en þegar skarkolaveiðin minnk-
aði mjög að mun í fjörðunum var einn-
ig tekið lil að sjóða niður beilagfiski og
fiskbollur. Framleiðsla verksmiðjunnar
líkaði yfirleitt vel, þar sem bún var seld
og hlaut meira að segja verðlaun á sýn-
ingu í Evrópu.
Yerksmiðja þessi starfaði í 6 ár á ísa-
firði og tvö ár i Reykjavík. Á árunum
1907—1912 seldi verksmiðjan niðursuðu-
vörur til útlanda, samkvæmt verzlunar-
skýrslum, fyrir nál. 200 þús. kr. Þess
skal getið, að eigandi verksmiðjunnar
gekk mjög vel fram í þvi, að kynna vör-
ur verksmiðjunnar á erlendum markaði
og sendi þær á sýningar víðsvegar um
Evrópu.
Nokkru eftir að Niðursuðuverksmiðja
íslands(svo bét verksmiðja Péturs) bætti,
þá var gerð tilraun með að flytja út gaff-
albita, en það nnin liafa borið með sér
nokkurt tap og því verið liætt. Þegar
Niðursuðuverksmiðja íslands bætti eign-
aðist Sláturfélag Suðurlands nokkuð af
vélum verksmiðjunnar og einnig eignað-
ist það gaffalbitagerðina nokkru síðar.
Sláturfélagið befir um margra ára skeið
framleitt fiskbollur og gaffalbita, sem
næstum einungis befir farið á innlend-
an markað. I vetur sauð Sláturfél. nið-
ur 30 þús. dósir al' þorski, er sent var til
ítaliu og er nú verið að reyna að selja
þá framleiðslu þar.
Snemma í vor sendi Slálurfélagið frá
sér niðursoðinn ufsa. Framleiðsla þcssi
var nefnd sjólax, en var með tvennu
móti, þ. e. a. s. reyktur og litaður og
skorinn niður í sneiðar, en það sem ekki
var bægl að skera niður var gerl að
nökkurskonar kæfu og kallað »Pasta«.
Framleiðsluvara þessi befir líkað vel,
þótt bér væri að eins um tilraun að ræða.
Smásendingar af isl. sjólax bafa verið