Ægir - 01.08.1937, Blaðsíða 11

Æ G I R
165
Síðan 1933 hafa þeir verið að rann-
saka, hvort að niðursoðnar sardínur og
reykt síld lieldur ekki fullkomlega sín-
um A og I) vitaminefnum í hlutfalli við
nýjar sardínnr og síld. Rannsóknirnar
hafa leitl í ljós, að A og I) vitaminefnin
minnka ekki neitt, en (',- vitaminefni
minnkar örlítið, cða rétt svo að það verð-
ur greint.
Til skamms tíma hafa Norðmenn soð-
ið allar sínar sjávarafurðir niður í blikk-
dósir, en nú i sumar eru þeir að breyta
lil fyrir fullt og allt, og nota aluminium.
Virðist þessi breyting ælla að mælast vel
fyrir, sem og sjá má á þvi, að Ameríku-
maður nokkur, sem undanfarin ár hefir
keypt 6000 kassa af reyktri niðursoðinni
síld, heíir nú i ár pantað 20 þús. kassa,
og lætur það fylgja með pöntuninni, að
söluaukningin sé einungis að þakka alu-
minium umbúðunum. Reynslan hefir
þegar sýnl, að Bandaríkjamönnum likar
miklu hetur þær niðursuðuvörur, sem
að settar eru í aluminium, heldur en
hlikk, og er talið liklegt að Norðmcnn
geli á koslnað þess mjög aukið sölu sína
á niðursoðnum sjávarafurðum lil Banda-
ríkjanna.
Norðmenn sjóða niður ýmsar fiskteg-
undir og eru alltaf að hæta nýjum í hóp-
inn, l. d. byrjuðu þeir í fyrra haust að
sjóða niður llyðru. Langsamlega mest
sjóða þeir niður af reyktri eða óreyktri
smásíld, eða um tæp 54°/o af heildarnið-
ursuðunni. En öll síldarniðursuða Norð-
manna nemur um 73°/o af heildarniður-
suðuuni. Árið sem leið llultu Norðmenn
út um 7500 smál. af niðursoðnum brisl-
ing, en af rækjum og skelfiski 904 smál.
Auk þess, sem nú hefir verið nefnt, sjóða
Norðmenn niður makríl, svil, hrogn og
fiskbollur. Heildarútílutn. Norðmanna,
árið sen: leið, af niðursoðnum sjávafurð-
um nam tæpum 38 þús. smál. og varð
verðmæti þess um 35,2 miljónum kr. og
er það um helmingur verðmætis allra
útflultra sjávarafurða þeirra, að sel- og
hvalafurðum undanteknum. A síðastliðn-
um 3 árum hefir niðursuða sjávarafurða
Norðmanna aukizt að magni til um tæp-
ar 8000 smál., en að verðmæti um 9,3
milj. króna. Um helminginn af útllutt-
um niðursoðnum sjávarafurðum selja
Norðmenn til Bandaríkjanna, en annars
hafa þeir unnið markað fyrir þessa vöru
sína í 20 löndum, eða jafnvel lleirum.
Norðmenn hafa alla tíð gert mikið að
því að kynna útflutningsvörur sínar, en
sennilega hafa þeir ekki lagt sig eins
fram um að auglýsa nokkrar afurðir
sínar eins og niðursoðnar sjávarafurðir,
því að til þeirra hlula hafa þeir varið milj-
ónum kr. Nústanda Norðmenn óhöltum
tveim fótum, livað þessari atvinnugrein
viðvíkur og geta sennilega keppt við llest-
ur aðrar þjóðir á þessu sviði, að Jap-
önum undanteknum.
Það eru senn 60 ár síðan að Japanar
hyrjuðu að leggja og sjóða niður nýmeti,
svo að ekki er að undra þólt þeir hafi
þegar lengið mikla æfingu og reynslu I
þeim efnum. Japanar byrjuðu fyrst að
sjóða niður kjötmeti og mjólk, en það
leið ekki á löngu þar til þeir íoru einn-
ig að sjóða niður lax og sardinur. Árið
1878 voru japanskar niðursuðuvörur, lax
og sardínur, fyrst sendar á erlendanmark-
að, lil Frakklands, en það gazt illa að
vörunni, svo hún seldist lílið, enda var
Japan þá litt kunn í Evrópu, sem verzl-
unarþjóð. Þegar japanska fiskimanna-
sambandið setti á stofn sjómannaskóla
1888, þá var það eitl af skyldufögunum
í skólanum að leggja niður fisknýmeti.
Á þennan hátl varð hægt að fá marga
faglærða menn í þessum efnum, sem svo
síðar gátu kennt öðrum. Niðursuðuiðn-
aður Japana hefir lekið risaframförum