Ægir - 15.12.1955, Blaðsíða 8

ÆGIH
326
Dr. Bjarni Sæmundsson.
árið 1886 er síldveiðileiðangrum Norð-
manna með landnótum til íslands að mestu
lokið. Fram til ársins 1898 komu þó ein-
staka leiðangrar með margra ára millibili.
Árið 1880 hafði Otto Wathne skipstjóri
og útgerðarmaður, sem fyrr getur, setzt
að á Seyðisfirði. Rak hann upp frá því
síldveiðar í stórum stíl um langt árabil,
aðallega á Austfjörðum. Einnig reisti
hann síldarstöð á Oddeyrartanga víð Eyja-
fjörð.
Hann lét bæði salta síldina og sendi
hana ísaða til Englands í heilum skips-
förmum. Mestur afli á útveg Wathne á
einu ári var um 40 þúsund tunnur.
Otto Wathne lézt árið 1898 og hafði
verið hinn merkasti brautryðjandi o^,
þarfur íslendingum.
Fleiri atorkusamir Norðmenn settust að
á Austfjörðum og stunduðu síldveiðar.
Sjálfir stofnuðu íslendingar þrjú félög
til síldveiða árið 1880. Helztu stofnendur
voru Snorri Pálsson verzlunarstjóri og
Tryggvi Gunnarsson, síðar bankastjóri.
Félögum þessum gekk vel í fyrstu, en urðu
öll skammlíf og úr sögunni eftir nokkur ár.
Landnótaveiði í stórum stíl var að mestu
lokið um aldamótin, enda hlaut síldveiði
með þessum tækjum að vera mjög stopul,
þar sem síldargengd er óviss og ekki hægt
að ná síldinni nema þar, sem fært var að
gera botnköst. Einnig hamlaði það mjög
veiði, hve fréttir voru lengi að berast áður
en sími og loftskeyti komu til sögunnar og
samgöngur bötnuðu.
Tveir íslendingar, ísak Jónsson og Jó-
hannes Nordal, sem unnið höfðu við íshús
í Ameríku, komu aftur hingað til lands
vestan um haf árið 1894. Hafði ísak áður
skrifað Tryggva Gunnarssyni um þessa
nýjung, sem myndi geta orðið að miklu
gagni á íslandi. Tryggvi svaraði: „Komdu
og með annan mann með þér, nóg er að
gera“.
Gekkst Tryggvi fyrir stofnun ísfélags-
ins við Faxaflóa og varð Jóhannes Nordal
framkvstj. þess, en ísak varð brautryðj-
andi um byggingu og rekstur íshúsa víðs-
vegar um landið. Á skömmum tíma voru
reist íshús í öllum verstöðvum, sem nokk-
uð kvað að. Voru húsin fyrst og fremst
ætluð til geymslu á síld til beitu, og til þess
Sveinn Einarsson.