Ægir - 01.01.1980, Qupperneq 34

Nokkrir Nýfundanlandsmenn hafa stofnað með
sér félagsskap sem þeir kalla „Þorskfriðunga“ og
hafa „Grænfriðunga" sér til fyrirmyndar (Cod-
peace - Greenpeace). Eina málið sem „Þorsk-
friðungar“ hafa á stefnuskráð sinni er verndun
þorsksins gegn hinu hryllilega fjöldamorði sem sel-
urinn fremur á þessari göfugu dýrategund.
Til athugunar er að gera þennan félagsskap að
alþjóðasamtökum og Sameinuðu þjóðirnar hafðar
til hliðsjónar og fyrirmyndar. Yrðu þá skeleggir
áróðurs- og fjölmiðlamenn ráðnir að stofnuninni
til að skýra heiminum í smáatriðum frá hvernig
þessi voðaverk fara fram. Munum vér íslendingar
vafalítið verða manna fyrstir til að fagna slíkum
samtökum og gerast meðlimir. Að öðru leyti er
vísað til ályktunar síðasta Fiskiþings um selveiðar
sem birtist hér í blaðinu.
* Einkunnarorö þorskfriðunga.
Með tilkomu 200 sjómílna fiskveiðilandhelgi
flestra strandríkja heims spáðu margir fiskveiði-
sérfræðingar því, að fiskveiðar myndu stórlega
dragast saman. Þessir spádómar hafa sem betur fer
ekki farið eftir, en hið gagnstæða er að koma fram.
Að vísu drógust fiskveiðar aðeins saman á árinu
1977, en þá féll alheimsveiðin úr 74,7 milljónum
tonna árið áður, í 73,5 milljónir. Á árinu
1978 hafa fiskveiðar heims mjög líklega farið yfir
75 milljón tonn og er það nýtt heimsmet. Gert
er ráð fyrir að á nýliðnu ári hafi aflinn verið mjög
svipaður og 1978, þó ívið meiri, svo vænta má að
heimsmetið hafi enn á ný verið slegið. Á þessum
árum hafa hinar hefðbundnu fiskveiðiþjóðir leitast
við, með misjöfnum árangri, að finna full verkefni
fyrir veiðiflota sína. Bestan árangur hefur sú stefna
gefið, að leita eftir samningum við þær þjóðir sem
ráða yfir fengsælum fiskimiðum, en skemmra eru á
veg komnar á þessu sviði, um samvinnu í sjávar-
útvegi og þjálfun innfæddra, gegn leyfi til að
fiska innan fiskveiðilögsögu viðkomandi ríkis.
Norðmenn hafa gerst aðsópsmiklir í Jan
Mayen málinu á þessu nýbyrjaða ári og hafa
auknar loðnuveiðar á því hafsvæði í huga.
Hóta þeir öllu illu, ef af okkar hálfu verður
ekki staðið við þau veiðitakmörk sem álitið var
að íslenski loðnustofninn myndi þola á yfir-
standandi veiðiári, en eins og menn muna þá
voru áætlanir þær um veiðiþol loðnunnar sem
hér um ræðir gerðar í upphafi sumars og voru
þá alls ekki fyrir hendi fullnægjandi upplýs-
ingar um hvað síðar myndi verða, en veiðiþol
fiskstofna hlýtur að vera í stöðugri endur-
skoðun. Ein mestu mistök okkar í samskiptum
við Norðmenn, fyrir utan að semja ekki við þá
strax í fyrravor um skiptingu afla á þessu svæði,
var að leyfa þeim að komast upp með að láta
líta svo út sem þeir hafi hætt veiðum við Jan
Mayen á síðastliðnu sumri vegna friðunarað-
gerða og umhyggju fyrir loðnustofninum.
Staðreyndin er, að Norðmenn veiddu alla þá
loðnu sem þeir mögulega gátu drepið með
góðu móti þarna norðurfrá og hættu ekki
veiðum, eða sýndu tilburði í þá átt, fyrr en
loðnan hafði dreift sér og var ekki lengur í
veiðanlegu ástandi. íslensku loðnuveiðiskipin
fóru þarna norðureftir þegar kippti undan eftir
góða veiði í upphafi vertíðar hér við land. Fundu
þau lítið sem ekkert, utan dreifð og peðrur, og
þó eitt eða tvö skip hafi náð þarna túr með
því að lemja á þessu, þá er eins víst að Norð-
menn hefðu ekki kastað á þann peðring. Loðnu-
nætur eru orðnar það dýrar að menn geta
22 — ÆGIR