Ægir - 01.01.1980, Blaðsíða 51

NÝLIÐUN ÍSLENSKA ÞORSKSINS - YFIRLIT
Ár Hrvgningar- stofn í þús. lonna Fjöldi fiska i millj. Fjöldi hrvgna millj.
1960 700 140 70
1961 600 120 60
1962 600 120 60
1963 700 140 70
1964 600 120 60
1965 400 80 40
1966 300 60 30
1967 300 60 30
1968 500 100 50
1969 600 120 60
1970 700 140 70
1971 700 140 70
1972 600 120 60
1973 400 80 40
1974 300 60 30
1975 200 40 20
1976 200 40 20
1977 200 40 20
1978 200 40 20
1979 200 40 20
Fjöldi 1 dra fiska af viðkomandi drg. i millj. Fjöldi 3 ara fiska d hrvgnu Fjöldi 7 ára fiska með 20% afföllum milli ára
200 3 i
300 5 2
300 5 2
300 4 2
300 5 2
200 5 2
300 10 4
200 7 3
200 4 2
200 3 1
300 4 2
200 3 1
200 3 1
300 7 3
100 3 1
100 5 2
300 15 6
Meðaltal: 5-6 2
Fimm íil sex 3ja dra afkomend-
ur á hrygnu halda stofninum í
horfinu fram að kynþroskaaldri
við 20% afföll á ári eða náttúruleg
afföll eingöngu, en tíu slíka þarf
til að byggja stofninn upp aftur.
Það gefur auga leið að séu fisk-
arnir ekki nógu margir til þess
að jafnvægi haldist þá minnkar
hrygningarstofninn stöðugt.
Friðunaraðgerðir eftir 1975 og
góður árgangur 1976 hafa e.t.v.
stöðvað óheillaþróun áranna á
undan. Þáer að halda þvíoggera
betur.
hrygnu, þ.e.a.s. aðeins örfáir fiskar þrátt fyrir allar
milljónirnar af hrognum. Þetta er hámarkstala því
við náttúrulegu afföllin bætast að sjálfsögðu sóknar-
afföllin. Þessi niðurstaða, l-6fiskar, eða 2fiskarað
meðaltali, lýtur skynsamlegri fyrirframgefinni
reglu. Ýmis ónákvæmni eða lausleg notkun talna
breytir þar engu um, enda er þetta dæmi um eðli
málsins en ekki nákvæmt reiknislegt dæmi. Þátta-
skiptin 1976 stafa e.t.v. af betri árangri vegna brott-
hvarfs útlendinga af miðunum og markvissari að-
gerðum Islendinga í fiskfriðunarmálum en áður.
Munum þó, að tvo skal til, svo betur má ef duga
skal.
Verður hér staðar numið í von um að kaupmað-
urinn í Hafnarfirði sé, eins og höfundurinn, þótt
skömm sé frá að segja, nokkurs vísari. Þorskarnir
í dósinni gætu hafa verið 2-3, en svo er að vita hvað
dósirnar eru margar eða öllu fremur hvað veiðarnar
úr hrygningarstofninum áður en kemur að hrygn-
ingu eru að jafnaði stórt hlutfall af heildinni eða
nýliðuninni. En það er önnur saga.
Þakka ég svo kaupmanninum í Hafnarfirði for-
vitnina, sem var hvati þessa greinarkorns.
Tekið saman í rannsóknaleiðangri
á r/s Bjarna Sæmundssyni á
Vestfjarðamiðum í nóvember 1979.
Lokaorð
Af útreikningum hér að framan að dæma er ljóst
að nýliðunin hjá þorskinum er ekki meiri en gerist
oggengur með mönnunum t.d. á íslandi. Það er því
von að reyni á þolrifin við að byggja upp þorsk-
stofninn aftur í viðunandi horf.
Mörgum er ljós alvara þessa máls. Vona ég að
hið einfalda dæmi hér að framan hafi frætt þá frek-
ar, og jafnvel bent þeim vantrúuðu á, að þrátt fyrir
mikið jafnvægi í náttúrunni, þá eyðist það sem af er
tekið og fellur jafnvel (viðkomubrestur) sé þess ekki
gætt að leita að nýju jafnvœgi. Að leita ákveðins
jafnvægis milli sóknar og nýliðunar er undirstaða
skynsamlegrar nýtingar á fiskstofnunum, en það er
einmitt það sem fiskifræðingarnir gera.
Nýliðun islenska þorsksins á hrygnu er að öllu jöfnu þráttfvrir
milljónir hrogna hennar aðeins tveir kvnþroska fiskar sinn af hvoru
kyni.
ÆGIR — 39