Ægir - 01.01.1980, Qupperneq 67

ættum við oftar að bíða eftir að einn bátur sjái
hvaða sort er um að ræða, í stað þess að kasta allir
á sömu mínútunni. Þá vil ég aðeins víkja að því þeg-
ar við förum út í síðasta túrinn, kannski til að veiða
lítinn afla t.d. 20-301. og fáum stórt kast, hvað á að
gera við það sem eftir er í nótinni? Mérfinnst jaðra
við glæp að henda síldinni. Allir köllum við í næsta
bát og bjóðum þeim að hirða úr nótinni, séu aðstæð-
ur til, en oft hamlar veður því að þetta sé hægt. Eins
gæti maður líka verið einskipa og ýmsar fleiri orsak-
'r gætu valdið því að þetta sé ekki hægt. Samkvæmt
síldveiðileyfi segir að umframafli skuli gerður upp-
tækur og eðlilega eru sjómenn ekki að standa í erfiði
við að hlaða skipin og landa úr þeim án þess að fá
nokkuð í aðra hönd. Þá finnst mér að bátarnir
mættu framselja aflann til annars báts sem ekki
hefur lokið veiðum, þó svo að maður efist um
að það sé að skapi sjómanna.
Mín tillaga er sú að umframafli yrði gerður upp-
tækur að hluta, þannig að mannskapur og útgerð
fengju t.d. 50% aflaverðmætisins, hitt yrði gert
upptækt. Þá fengju allir nokkra umbun og öll
síld sem í nótina kemur kæmi tif skila og úr henni
gert verðmæti í stað þess að henda henni. Þessari
prósentutölu er kastað hér fram af handahófi og
gæti hún eflaust orðið önnur, en hugmyndin er sú
sama, þ.e. að allir fái nokkra umbun erfiðis síns og
að öll síldin komi á land í stað þess að liggja dauð á
botninum. Allir átta sig á að þetta er síðasta veiði-
ferð skipsins og prósentan má ekki verða það há að
mönnum þyki sérstaklega borga sig að kasta og
eyða tima, fé og fyrirhöfn til að fylla skipin. Heyrt
hef ég að Þorsteinn Gíslason skipstjóri þekki ein-
hverjar aðferðir frá Dönum um upptöku umfram-
afla og fróðlegt væri að fá að heyra álit hans á þessu
máli. Um verðlagningu sildarinnar sagði ég í grein
minni í Ægi:
síld yfir 30 cm. Ekki má taka orð mín svo að
ég mæli eindregið með því að síld sé verðlögð
í þessa stærðarflokka, og gæti ýmislegt fleira
komið til“.
Enn er ég sömu skoðunar og þama kemur fram
um að breyta eigi stærðarflokkunum, þá sérstaklega
að sameina í einn verðflokk síld yflr 30 cm. Ekki
efast ég um það að margir, sérstaklega kaupendur,
segja að þetta sé ekki hægt. Þetta er hægt, að vísu
hefur nú verið birt nýtt síldarverð sem grundvallað
er á 4 stærðarflokkum væntanlega fyrir þetta haust,
en á næsta ári þegar fyrir liggur 3ja ára reynsla af
stærðardreifingu síldarinnar, ætti mönnum að vera
þetta í lófa lagið.
í sambandi við lengdarmælingu síldarinnar verð
ég að lýsa því yfir að ég hef oft á tíðum ekki verið
ánægður með hana og tel það ekki rökleysu eina.
Ekki dettur mér það í hug að ætla nokkrum mats-
manni einhverja hvöt hjá sjálfum sér til að breyta
niðurstöðum mælinga sinna, heldur hef ég fulla
ástæðu til að ætla að tæki þau er þeir nota við mæl-
inguna séu ekki nægilega hentug. Þannig er mál
með vexti að ég hef fylgst mjög náið með mælingu
aflans úr mínum bát nú s.l. tvö haust og finnst mér
að setja þurfi ákveðnar reglur um hvernig þessi
lengdarmæling skuli framkvæmd svo þetta verði
gert eins allsstaðar, en ekki á sinn hvern hátt eftir
því hvar maður leggur síldina á land.
1. f fyrsta lagi vil ég að sýnataka til lengdarmæl-
inga verði allsstaðar framkvæmt með sama
móti.
2. í öðru lagi vil ég að nægilega gott ljós sé þar
sem mæling fer fram. En oftar en einu sinni
hef ég séð það að prufurnar eru bornar í kössum
eða körfum eitthvað afsíðis, svo ekki verði trufl-
un af, þar sem t.d. söltun fer fram, og í þessum
hornum og skúmaskotum er því miður ekki
nærri alltaf nægileg birta.
í þriðja lagi leyfi ég mér að gagnrýna þá mæli-
stiku sem Framleiðslueftirlitsjávarafurða lætur
starfsmönnum sínum í té. Allir hafið þið séð
þetta áhald. Þetta er nokkurskonar reglustika
úr þunnri álplötu og brett upp á annan endann,
síðan er greipt í þessa plötu lengdarkvarði í cm.
Nú, hvað er svo við kvarða þennan að athuga?
Ég vil sérstaklega nefna tvö atriði. f fyrsta lagi
er hann svo léttur að nær ómögulegt er að
stöðva hann á kassabrúnum eða öðru slíku. í
öðru lagi sjást tölurnar mjög illa eftir að nokkr-
„Verðlagning síldarinnar haustið 1978 var
mjög til þess fallin að auka enn meira á þann
vanda sem samfara er smásíldarveiðum og mér 3.
bíður í grun að með verðlagningu sem miðuð
hefði verið við þrjá flokka, þ.e.a.s. síld undir
27 cm sem smæsta flokk, 27-30 cm sem mið-
flokk og 30 cm og yfir sem stærsta og dýrasta
flokk, hefði útkoman orðið allt önnur gagn-
vart síld sem sleppt var. Staðreyndin er sú að
eins og verkun nótasíldar var háttað í haust sem
leið voru verkendur ekkert hrifnir af því að fá
allan farminn yfir 33 cm, því þá var hún orðin
svo dýr, nær hefði verið að finna út eitt verð á
ÆGIR — 55